Thành lệ , cứ cuối tháng 12 hàng năm là Trung đoàn 64 F320 A của chúng tôi họp mặt . Trung đoàn thành lập 22/1/1946 . Bây giờ đã 67 tuổi . Lần nào cũng thế, các CCB áo quần sùm sụp đi tàu xe về Thủ đô trong cái giá lạnh cắt da cắt thịt. Năm kia năm kìa, lúc thằng Minh bạn tôi chưa ốm nặng, nó đã cởi cái áo rét to sù sụ của nó cho một thằng bạn tít Hà Giang về. Hôm ấy họp ở BTL Lăng HCM, nhìn người đồng đội, người dân tộc cao có mét 6, mặc cái áo bông của thằng Minh đi vào lăng viếng Bác trước giờ khai mạc mà thấy thương. Thương thằng bạn Hà G,iang một thương thằng Minh hai. Nó bảo mình rét đến mấy cũng không bằng chúng nó trên cái vùng toàn hơi lạnh của đá . Mày không nhớ là nó ở c25 sao?, Toàn đi khiêng thương và tử sĩ, nó khiêng tao trận làng Dịt đấy, hì hì mẹ kiếp ! Nó chửi : Thằng lày ăn cái téo gì mà ló lặng téo chịu tược .
Năm nay thằng Minh nằm bẹp rồi chả đến được. Thằng Lù Hà Giang cũng không về, nhưng nó từ Yên Minh xuống Hàm Yên gửi thằng Bình bò cùng c25 một can rượu ngô về cho anh em. 200 người uống rượu Votka Hà Nội, chả mấy ai biết can rượu ngô rót lẫn vào bữa tiệc . Tôi biết, tôi ghé vào bàn mấy thằng Tuyên Quang. Chúng nó bảo lấy chai votka rót rượu của thằng Lù C25, mỗi thằng mang về một chai. Ngoài trời lạnh hun hút. Ngó qua cửa kính sang Trung tâm hội nghị Quốc gia bề thế, cứ nghĩ thằng Lù hôm nay mà có mặt nhỉ, nó sẽ mang cái ảnh chụp chung ở khuôn viên trên đường Phạm Hùng về bản nó.
Lại nhớ thằng Minh nằm lạnh lẽo trong phòng chạy thận . Những cựu chiến binh chúng tôi ngày càng yếu dần , khuôn mặt mốc thếch mỗi mùa gió bấc về lại càng thêm nhăn nheo mốc thếch .
Chiến tranh lùi xa , những người dấn thân vào binh lửa vẻ vang ngày xưa ấy rơi rụng dần . Thời của cuộc sống tốt đẹp càng gần bao nhiêu thì những người lính chiến càng đi xa bấy nhiêu .
Vẫn thế , gặp nhau tay bắt mặt mừng thao thao ôn chuyện cũ , thằng này tìm thằng kia, hỏi han những thằng không đến , nhắc tới những đồng đội không về , báo tin cho nhau tìm được mộ của ai . Ban Liên lạc thông báo những chuyến đi tìm đồng đội nơi chiến trường xưa, rồi lệ phí rồi mừng thọ, thăm hỏi rồi sau cùng là liên hoan .
Khi Ban tổ chức giới thiệu thân nhân liệt sĩ từ xa về dự, tôi cố ngó lên phía trên có hai người đàn bà gầy gò nhỏ thó lọt trong cái ghế bọc nhung của hội trường Bộ Tư lệnh Quân Khu Thủ Đô. Mọi người sau mỗi lượt đại biểu phát biểu thì vỗ tay. Hai người đàn bà vẫn ngồi im. Có lẽ họ không quen vỗ tay bao giờ. Ngồi phía sau nên không nhìn thấy mặt họ, tôi chỉ thấy họ cúi đầu, thỉnh thoảng thấy xung quanh cười rộn thì mới ngẩng lên rồi lại cúi xuống .
Bữa liên hoan trưa hôm ấy thịnh soạn lắm. Mấy nhà tài trợ là lính cũ của trung đoàn đã góp tới dăm chục triệu, rồi tướng lĩnh cũng gửi quà, rồi anh em đóng góp. Cơm gần tết nên có không khí tết những là bánh chưng và dưa hành. Rượu nhiều nhưng CCB già hết rồi kham không hết rượu .
Tôi cố tình tới ngồi với hai người phụ nữ thân nhân liệt sĩ. Thì ra họ từ Phú Thọ về, trông người con tiều tụy chả kém chi người mẹ. Tóc cả hai đều bạc, người con thì bạc ít hơn vì chị mới có 42 tuổi . Đó là vợ và con gái liệt sĩ Đinh Xuân Sắc ở Huyện Thanh Sơn .
Tôi hỏi, chị ơi gia đình thấy mộ của anh chưa?
Chị bảo nhờ ơn giời tôi đưa được cốt của anh về rồi, cả bác Su nữa .
Trời ơi thì ra hai anh em trai anh Sắc và Su đều là lính E64 và đều hi sinh năm 72 ở Gia Lai . Người con gái bảo, phúc nhà cháu còn lớn nên đưa được bố và bác cháu về. Năm 71 đánh xong Nam Lào, bố cháu về phép thì có cháu vào năm 72 . Cháu bị thần kinh và rồ mất mấy năm. Cháu đi lang thang ở Việt Trì người ta lại dắt về .
Từ ngày đưa hài cốt bố cháu và bác cháu về tự nhiên cháu khỏi rồ. Bây giờ mẹ cháu ở với cháu và hai đứa cháu ngoại . Chồng cháu bỏ cháu khi cháu bị rồ đi lang thang, thế là ở nhà bà cháu rau cháo nuôi nhau. May mà bây giờ cháu khỏi bệnh
…Người mẹ bê cái bát mãi mà chả biết gắp thức ăn gì. Cái bàn ăn có cái mặt kính xoay cứ chập chờn những đồ ăn mà ở nhà chỉ thấy thoáng qua vào ba ngày tết .
Chị lại ngước lên nhìn những người đồng đội của chồng mình đang ồn ào, phấn khởi nói cười cụng li dô dô hớn hở . Giọt nước mắt lăn khe khẽ trên góc mũi người nông dân thật chậm.
Đột nhiên chị ngước lên nhìn tôi, nghe nói chú cũng người trên Phú Thọ ta? Chú biết anh Sắc nhà tôi chứ . Tôi nói dối , vâng em có biết , anh ấy tốt với chúng em lắm. Chị ừ ừ …à vâng , chồng tôi hiền lắm . .. cái đũa rớt xuống nền nhà . Người con cúi nhặt cái đũa cho mẹ, tranh thủ quệt ngang mắt .
Thấy mấy chú lính Phú Thọ ngồi mâm bên tôi vẫy sang giới thiệu với chị . Chị ơi đây toàn là lính Phú Thọ, đàn em của anh Sắc và anh Nhu đây. Chị tươi lên . Thế à , thế à. Bên chú năm nay lúa khá không ? Các cụ còn khỏe cả không? Tôi thưa : Chị ơi em biếu chị 2 trăm hai mẹ con đi xe về . Chị giẫy lên. Hội Cựu Chiến Binh xã cho tiền tàu xe rồi chú ạ . Thằng Trung, thằng Liên D8, mỗi đứa biếu một trăm cứ ấn vào túi cho chị. Thằng Tính điếc lôi thằng Trung ra ngoài thì thầm , ông cho tôi mượn một trăm về nhà tôi giả . Rồi nó bảo chị , có trăm đây chị mua thẻ nhang bông hoa thắp hương cho anh dùm em. Thế là hai người đàn bà oà khóc , mấy thằng lính già cũng khóc.
Tiếng nhạc du dương bài hát " Úp mặt vào sông quê "nghe câu được câu chăng . Phòng ăn la liệt chai bia và rượu và người ta bắt tay nhau lia lịa .
Chia tay mẹ con chị. Trong gió bấc tháng chạp, bóng hai mẹ con người đàn bà đều không còn chồng gầy gò xiêu xiêu ven đường đầy bụi. Tôi ngoái lại. Tiếng còi xe bel chở cát làm tôi giật bắn người .
Trong sổ liệt sĩ Trung đoàn ghi hai cái tên liền nhau :
- Đinh Xuân Sắc 1942- Yên lương Thanh sơn PT- H1 CS- 12/67- C18E64 - HS 6/11/72
- Đinh Văn Su 1937- Yên lương thanh sơn PT- H2 AP- 12/67- D8E64 - Hs 1/12/72
Người anh hi sinh sau người em 3 tuần lễ.
12/2012
