GHI CHÉP CỦA LÍNH 20 ( 2)

Hôm nay vợ tìm quần áo cũ để cho tôi sáng mai mang về quê cho các cháu. Bỗng bà ấy vứt đánh soẹt , này có quyển sổ gì hôi quá.

Ôi chao , bao năm nay tôi không thấy nó . Tôi phũ phàng quên nó . Cuốn sách loại 48 trang ngày xưa tôi mang theo ghi chép trên Trường Sơn. May nét chữ còn đọc được. Chụp lấy hai trang và dịch ra đây, bạn nào có rỗi thì đọc …

Ngày ấy mới 20 tuổi mà nghĩ ngợi ra phết. Chả cứ gì tôi, nếu bạn lính nào thời chống Mĩ cứ giở nhật kí cũ lại mà xem sẽ thấy mình già trước tuổi. Lịch sử nó cho mình suy nghĩ ấy. Nếu mình ở như bây giờ, hai mươi tuổi , mình cũng chỉ nghĩ như con mình thôi.

  

GHI CHÉP CỦA LÍNH 20 ( 2)

“… Kể từ phút này tôi bắt đầu dẫm lên đất Trường Sơn. Sau lưng tôi là phương Bắc. Chiều qua  còn đi trên miền Bắc, còn hôm nay tôi thực sự đã rơi sang mép bên kia của 1 chặng đường. Hai mép đường không có tay nào với qua được dù khoảng cách không là bao. Đứng đây tôi vẫn nhìn thấy cái mảng xanh thẫm kia đó là Bố Trạch, Quảng Bình. Nhưng bây giờ thì không thể nào quay lại đó nữa. Có thể chỉ có 1 tầm nhỏ thôi, chỉ có thế mà ước mơ lớn quá một đời người. Nếu 1 sự may rủi nào đến với tôi. Tôi sợ có một cắp mắt nào để ý đến mình, Rằng tôi đã có lúc ngoái cổ lại nhìn miền Bắc thân yêu, Rằng tôi sẽ khóc tức tưởi khi những thất vọng trồi lên bịt kín mọi cố gắng của đôi bàn chân đang trèo dốc.

Ai đã đi con đường này đầu tiên? Cái địa bàn và tấm bản đồ nào của người cán bộ trinh sát tham mưu nào chỉ vào những ngọn núi này đầu tiên? Ai đã hạ bút vạch 1 đường chì qua đây để bây giờ thành con đường mà triệu triệu người đã đi qua. Những người mở đường này họ có đếm từng bậc đá khi bàn tay cầm cuốc đục xuống ngọn núi này cho tới lúc máu ứ nhuộm đỏ trên cán gỗ không?Và những hố bom lở lói chất chồng bên đường này, những cánh rừng trơ trụi vì na pan. Những ngọn núi đá ngàn đời cao vút bị bom Mĩ rơi từ trên cao làm tróc vẩy mái đầu già nua. Từ trong bí ẩn của thiên nhiên, vang vọng âm thanh ngàn đời huyền bí lẫn với những trấn động của con người đó là những bước chân người , tiếng động cơ xe ô tô, xe xích và cả tiếng hát. …

Chúng tôi hành quân từ 3 giờ sáng. Từ lúc ấy tôi thực sự mất phương hướng. Trời lất phất mưa. Ba lô nặng chịch kéo từng bước chân trở nên chậm chạp thêm. Con đường 16 dọc sông Son hầu như không ngủ . Càng về khuya và gần sáng nó trở mình nhiều hơn . Ban ngày nó nằm yên, còn ban đêm nó quần quật dưới chân người…”.

GHI CHÉP CỦA LÍNH 20 ( 1)

Ai lẩn thẩn tuổi già thì đọc nhé. Còn vội vàng thì thôi ,để lúc khác hãy đọc

Ngày hôm nay ông Táo lên chầu giời. Gió rét ào ạt ngoài chung cư. Ngó ra thấy Kang Nam mờ như ảo ảnh. Thôi , đọc và dịch lại những trang nhật kí của 45 năm trước. Vậy mà thấy mình ấm lại. Đúng là người già sống bằng quá khứ. Ừ nhỉ , anh già nào mà sống bằng hiện tại nhiều quá hay là mơ về tương lai nhiều quá dễ mất nết. Vừa chép lại vừa buồn cười. He he hồi ấy viết sai chính tả nhiều hơn bây giờ. He he! Chép y nguyên cho khoái.

GHI CHÉP CỦA LÍNH 20 ( 1)

….

“….Tháng 12…

Chụm nhau trong 1 chiếc ni lông Tôi và Chung bật lửa hút thuốc. Trời vẫn mưa nặng hạt thêm. Ba lô của tôi đã thấm nước. Tôi phải kê 3 hòn đá dưới đáy ba lô mới ngồi yên tâm được. Đại đội ngồi rải rác cả trên đường tàu hoả. Phía cầu Hàm Rồng thỉnh thoảng vài phát súng báo hiệu lại nổ. Đã 1 giờ đêm.

Đội hình hành quân phải dừng lại vì trời mưa to quá, không có giao liên ra đón. Từ đây đến trạm phải còn 7 km nữa, nhiều nỗi lo âu toát ra từ những tiếng thở dài , những câu ca than của bộ đội . Đại đội trưởng choàng áo mưa đi dọc hàng quân, ánh đèn pin để một lỗ nhỏ của anh chỉ đủ soi 1 bãi bằng miệng cái mũ cối loáng qua từng tốp người.

- Các đồng chí yên tâm. Trước khi trời sáng ta phải tới chỗ trú quân.

Chung ( Ninh Bình ) cựa quậy người, xoay tay gạt tàn thuốc khỏi chạm vào người tôi, rồi khẽ nói:

- Lúc tàu chạy qua Ninh Bình trời tối quá mình không nhìn rõ nơi bố mình làm việc. Rồi thở dài. Ông cụ không biết là mình sẽ đi hôm nay đâu nhỉ?

Tôi im lặng. Tôi cũng đang suy nghĩ về những điều mà Chung suy nghĩ. Quê mình ở phía Bắc, chẳng còn mong sẽ nhìn lại quê hương khi ra đi. Dọc đường hành quân từ Hà Nội đã có bao cảnh chia tay vội vàng. Hôm qua đi qua Hà Đông,cậu Độ ở A8 vừa vẫy mẹ vừa lau nước mắt, còn bà cụ vịn vào hàng rào ven đường,vừa run run với tay về phía trước. Ngồi trên chuyến tàu quân sự nhìn những đôi trai gái đèo nhau bằng xe đạp đi dọc đường 1, bắt gặp những cái nhìn im lặng, ái ngại của họ mà bỗng dưng tự ái. Những cánh cửa hé mở, những cái đầu ló ra nhìn theo đoàn tàu ý chừng phỏng đoán…Cũng có khi một cặp mắt tìm tòi, những tiếng gọi bâng quơ đã hơi lạc giọng .. biết đâu trên chuyến tàu này có rất nhiều cái tên của con, của em hay những người thân của họ.

Mưa tạnh dần. Đơn vị lại tiếp tục đi. Mắt tôi nặng trĩu. Tôi bước những bước bập bễnh, tí lại vấp. Tiếng lội nước lõm bõm, những tiếng xuýt xoa lẫn tiếng ni lông sột soạt. Tất cả đi trong trạng thái mơ màng ấy cho tới khi được lệnh hạ ba lô thì đã là một thị trấn, một thị trấn đầy dừa và hai bên là kênh đào. 

Nghỉ. Đợi giao liên ra đón. Tôi tìm được một cái xe bò chở vôi bỏ bên đường , hạ ba lô chui vào gầm xe làm một giấc. Nếu không có cậu Chung giật giật chân thì tôi sẽ nằm đó mà ngủ cho tới sáng. Cho tới 5 giờ sáng chúng tôi mới vào tới trạm yên ổn. Cả tiểu đội ở chung 1 nhà. Hạ ba lô là ngủ được ngay. Tôi thật là may mắn, được nằm trên một tấm ván đậy cửa hầm rất nhẵn và rộng dãi…

Nghỉ lại đây, đợi xe ô tô. Vùng Đông Sơn, Thanh Hoá nằm gần thị xã, làng xóm cũng đông vui. Trước mặt nhà tôi ở là hòn vọng phu. Ngọn núi đá có hình người đàn bà bế con đứng chờ chồng suốt ngày ì ầm tiếng mìn nổ. Họ xây dựng 1 công trường khai thác đá làm vôi của tỉnh ở đây. Chiều nay tiểu đội đi chơi hết. Nhìn ngọn núi vọng phu sẫm trong dáng trời mùa đông, cái cảm giác biệt li bỗng dưng tràn đến. Phảỉ chi đây là quang cảnh gắn với một người chinh phu? . Cái nhớ nhung làm người hoá đá. Thiên nhiên tạo cho đất này một ảnh hình mà ngàn năm vẫn nguyên vẹn 1 tình cảm con người. Thứ tình cảm mà tôi không hề hay biết nhưng nghĩ tới là thấy mủi lòng. Mái tóc của người phụ nữ Việt Nam chịu thương chịu khó để mưa sa dầm dề trên bộ ngực tròn của gái một con bừng sôi nẩy nở. Màu da mơn mởn xám tái đi trong chiều gió biển ùa vào mặn khét trùng khơi. Hình ảnh đứa con áp má vào ngực mẹ. Một nỗi lo lắng xa xăm mà mẹ nó truyền cho. Giọt máu của tình yêu, niềm hạnh phúc , niềm đau xa cách….

Gió lành lạnh . Tiếng mìn nổ như âm điệu bè trầm của bản nhạc buồn. Chiều Thanh Hoá của lần đầu tiên tôi đến với bao điều suy nghĩ…..”

.......................................

P/s : Tôi ngạc nhiên cho tôi quá, gần 45 năm nay tôi mới đọc lại những điều tôi suy nghĩ lúc ấy. Sau 45 năm, tôi nay đã 65 tuổi cũng không nghĩ được hơn những điều đã nghĩ ngày xưa. Rõ là tôi đứng lại , đứng lại có nghĩa tôi tụt lùi quá xa so với chúng tôi ngày ấy.

1/2/2016 

TUYẾT RƠI Ở XÍN MẦN

(Gửi Sèn và những người bạn cùng trung đoàn ở Hà Giang )

Trong câu hát Then chưa từng có tuyết rơi
Nên Xín Mần những ngày này không buông lời của Tính
Ơi à ơi… à ơi pì nọong
Mế ngồi sưởi lửa Mế nhớ con

Đứa con của Mế đi miết miết phía trời Nam
Hoàng hôn cứ đỏ chiều sông Chảy
Bao nhiêu đêm tiếng Tính và người Then ngoài rừng Sa Mộc
Ơi à ơi… con mẹ chả thấy về

Bốn mươi năm tiếng Tính gõ vào khuya
Tiếng người Then đổ vào dòng sông Chảy
Con sông à! mày về xuôi nếu thấy
Con Mế thì gọi về. Mế già chẳng đi đâu

Lời Then lả lơi máng nước ngày nào
Nay suối cũng cạn khô nứt bao đời thân máng
Tiếng đàn Tính cũng rơi vào quên lãng
Chỉ Mế ngồi thương nhớ cứ run run

Trong câu hát Then chưa có tuyết tan
Tiếng đàn Tính không lạnh lùng đến thế
Xín Mần ơi bạn tôi chết trẻ
Hồn vẩn vơ ở rừng nứa Sa Thầy.

Tuyết phủ kín Xín Mần mùa này
Ở trong kia bạn tôi hồn buốt lạnh.

(Sáng nay nghe Xín Mần rét -4 c)

27/1/2016

LẨN THẨN CHIỀU ĐÔNG

Chiều nay lạnh, đành đút tay vào túi

Tự mân mê ngón nọ đếm ngón kia
Ta đếm mãi luyện thức cho não bộ
Năm ngón này rồi lại đến ngón là năm

Đôi bàn tay bao lần hoan hỉ
Bao lần tay nọ vỗ tay kia
Năm ngón cứ đập vào năm ngón
Chả hiểu tự bao giờ người lại gọi hoan hô

Tay mẹ dắt tay con thời thơ ấu
Năm ngón mẹ chai níu lấy tay con
Những vết sần những lo toan yêu dấu
tay Mẹ cần cù chưa biết chỉ chỏ nhân gian

Mẹ dậy chúng con anh em như tay với chân
Mẹ chẳng nói …với dân như thầy giáo
Làm anh đừng chỉ tay năm ngón
Thương nhau đừng tay nọ chém tay kia

Năm ngón tay chẳng có ngón nào thừa
Sương muối bùn nâu cũng phủ đầy năm tháng
Mẹ bảo chẳng có ai nắm tay đến sáng
Ơi bàn tay cha mẹ của cần lao

Tết đến ngoài kia rét hại ở trên đầu
Lạnh đến nỗi chả hoan hô được nữa
Con lại đếm trong túi quần chiều về trên phố
Đếm mỗi lần năm ngón, đếm nhiều năm

27/1/2016

Chúng tôi hát bài hát Nga trên Trường Sơn

Sáng 30 tết chúng tôi hành quân từ trạm 5 sang trạm 6. Đã được nghỉ hai ngày nhận quà tết và chia tay đoàn cán bộ dẫn quân quay ra Bắc. Từ hôm nay chúng tôi chính thức đi sang đất Lào ( Khăm muộn ). 

Trờì nắng đẹp, rừng đẹp và nhiều Phong Lan thế. Đi chừng một giờ thì gặp một con suối. Cầu qua suối là một thân cây gỗ rõ to, có nhẽ đường kính tới 1 mét . Đầu cầu phía lên là hai giao liên người nhà trạm trực sẵn.Họ dúi vào tay mỗi chiến sĩ một cái bánh chưng. Nhận bánh rồi bước lên cầu. Không thoát anh nào đi vào mà không có bánh. Hỉ hả. Râm ran chuyện Tết ở quê. Chiều đến trạm 6 thì ôi thôi, có non nửa đại đội là bánh chưa luộc. Thế là hì hụi luộc bánh. Ban đêm máy bay trinh sát vẫn vè vè. Lính nhà ta quây kín ni lông ( loại ni lông rất dày và đen thui dùng cho quây che lửa và khiêng nước ) đun xì xụp. Tiểu đội nào tiểu đội nấy mang 5 điếu Tam Thanh và 2 cái kẹo Nu- Ga nhận ở trạm 5 hôm qua ra liên hoan. Có tiểu đội chả còn điếu thuốc nào, thì túm sang tiểu đội bên cạnh. Chuyện đêm 30 tết thật rôm, cứ như đang ngồi ở quê luộc bánh với cha mẹ vậy. Nhưng dần dần nỗi nhớ nhà ngấm như sương lạnh. Cánh rừng bỗng chìm vào tiếng côn trùng. 

Chừng khuya. Thằng Tiêu, thằng Hoàng Nhật Tiến, nguyên là lái máy xúc ở mỏ Phấn Mễ kéo sang võng tôi. Chúng nó gọi, võng thằng Hoan đâu? Tôi và Hoan nằm chéo nhau cùng thò cổ ra. Hát đi! chúng nó thì thầm. Ừ hát. Chả hẹn nhau mà cùng cất nhời :..” Đêm hè về ánh trăng vàng chiếu khắp thôn làng, chiến trường không còn tiếng súng xưa hờn oán ...”

Bài hát mà chúng tôi rất thích từ ngày ở trường. Chúng tôi hát bao lần ở nơi đóng quân, hát những đêm nằm ngoài rừng dã ngoại, hát trên tàu hoả khi rời ga Hàng Cỏ , hát trên xe ô tô khi đi từ Vinh vào Quảng Bình. Đêm nay 30 Tết trên Trường Sơn lại hát bài ấy. Hát mà như thấy mình đang được trở về sau chiến tranh ...chúng tôi ai cũng thấy bồi hồi. Chúng tôi ước ao mơ ngày về

...” Xin bạn đừng ngại ngần về chốn quê tôi ...miền đồng quê phì nhiêu …có nhiều cô đẹp như khúc ca ban chiều”

Âm nhạc Nga Xô Viết đi vào tuổi trẻ Việt nam chúng ta một thời như một dấu ấn không phai. Cả những tác phẩm văn học Nga, cả những tên tuổi nhà thơ nhà văn Nga vĩ đại cũng vĩ đại trong lòng tuổi trẻ chúng tôi ngày ấy.

Bốn mươi mấy năm đã qua . Một đêm 30 tết chúng tôi hát trên đường ra trận, hát bài hát mơ ngày về. Chúng tôi hát trên đỉnh Trường Sơn.

26/1/2016

Thành phố có mình anh

Khi thành phố chỉ còn một mình anh
Trong tiếng tàu xe là tiếng gà gáy
Bùng lên tiếng ve kêu run rẩy
Tiếng ve tiếng của ngày xưa

Tiếng guốc em đi xa hút tự bao giờ
Thổn thức cuối đường không trở lại
Thành phố có mình anh còn em thì xa mãi
Leng keng tàu điện chuyến cuối cùng

Thành phố có mình anh sương bỗng hoá mịt mùng
Co ro người gò lưng lên Quảng Bá
Đoá hồng bạch ngậm sương đêm e thẹn thế
Ổi ngoài đê thơm cả gấu cỏ may

Thành phố có mình anh đi trong mưa bay
Áo lính cũ bạc nghiêng đường chợ Bưởi
Có những chiều gió bấc day dứt lá
Chờ ai lá đổ đường thành

Thành phố có tiếng rao đêm thở phập phồng
phố đang ấm bỗng thành lạnh buốt
Tiểng chổi tre đi hàng dọc
Lịm về cuối ngõ vắng đèn đêm

Bao nhiêu ngày thành phố anh và em
Chân dẫm lên đổi mùa hàng cây thay lá
Dẫm lên hàng thế kỉ
Bỗng một ngày thành phố lạ làm sao?

Li cà phê vội vã tựa con tàu
Tiếng rao đêm như loa phường suốt phố
Em đi rồi guốc không còn gõ nữa
Nhập nhoè anh nhập nhoè phố đêm đêm

Em đi rồi hàng sấu chẳng lặng im
Xôn xao gió xôn xao hoa với lá
Anh đi tìm mùa sương rơi tở lở
Hến hồ tây xa lắc tự bao giờ

Thành phố chỉ có mình anh thôi
Kẻ thờ thẫn tìm về thời khốn khó
Thành phố thủa có em và đói khổ
Sớm mùa đông đi tìm lại chính mình

( Viết với vợ)

28/1/2016

Mai vàng ở lại sau lưng

Làm sao mang chút nắng vàng
Mong manh về cùng phương bắc
Gió bấc đêm nay ào ạt 
Đường bay rét ở sau lưng

Ta về mai vàng ở lại
Lung linh nắng gió phương nam
Có con đường chân lấm đỏ
Nắng và em và Ba zan

Gọi em mỏng manh như khói
Trong câu thơ vỡ lạnh lùng
Hà Nội tuyết rơi trên núi
Ba vì nghiêng với gió đông

Thôi thì mai vàng cứ nở
Và tuyết rơi thì cứ rơi
Nhớ nhau bốn mùa thay gió
Sao mà hoa một mùa thôi?

25/1/2016

Sa Pa lên không Anh?

Anh men theo cơn gió mùa giữa hạ 

Ngược lên em màu mận tím lưng đồi

Lối cũ ngày tuyết rơi lạnh giá

Trâu thùng thình hạt nắng cuối chiều rơi

Em ngúc ngắc váy xòe như cổ tích

Anh lên đèo bỏ lại phố chợ đông 

Anh đi tìm tiếng chim thảng thốt

Tiếng lá rơi gieo hạt nắng lạnh lùng

Em bảo lên Sa pa mùa này anh ơi

Ngọn sông nằm nghiêng nghiêng màu lửa 

Hoa tím ngược nguồn Bát Xát 

Sao anh không đi tìm nơi bắt đầu một dòng sông

Sao anh cứ tìm về nơi phiên chợ váy áo người Mông?

Anh chỉ biết em mà chưa hề biết về cội nguồi quê biên ải

Một đêm Sa Pa xa ngái

Anh rất sành uống rượu và tắm nước lá thơm

Những chàng trai miền xuôi quen nghiêng ngả ánh đèn

Giật mình phía Ô Qui Hồ chợt đêm chim hót 

Sa Pa như người vùng cao ngúc ngắc 

Váy xòe rơi những hạt sương

Những hạt nắng buồn hoá giọt sương đêm?

Con cháu về quê

Chiều nay ra sông 

Sông chẳng còn đò dọc

Đò ngang không có khách


Nằm ườn


Bãi cát thiu thiu

Đôi bờ sông đìu hiu 


Nghe sập sình chan chát

Ơ là tiếng nhạc

Như thể ngày vỡ đê.

Con trẻ từ phố về


Chạy ào xuống bãi 


Chúng nó chụp ảnh bằng điện thoại


Hỏi con ốc sên con gì?

Hoa bìm bìm tím bãi sông


Tím vào đêm quê, tím tiếng thở dài


Tím màu đêm thời ta còn mẹ


Con đom đóm ma tím đến giật mình

Chiều nay về quê

Í ới gọi nhau nhậu tối


In tơ nét đến làng rồi


Tiếng dế vườn nhà run run

Tháng Chạp 15