Tết năm ấy không rét.
Tháng 7 máy bay Mĩ đánh ầm ầm vào làng, rồi vỡ đê sông Hồng. Đói cả vùng. Được cái mùa sắn năm ấy lại tốt bời bời. Sắn tốt vì toàn rừng già đốn hạ cây, rồi đốt nương để trồng sắn theo chủ trương ở trên. Lúc đốt nương, ông Chủ nhiệm hợp tác xã (HTX) đích thân châm lửa, cả vài quả đồi cháy rần rật. Ngọn lửa bốc cao chục mét. Chim chóc, gà rừng, cầy, cáo bay nhảy loạn xạ. Nứa tre nổ như súng trận, tàn than bay hơn cây số phấp phới như chuồn chuồn cơn mưa. Thỉnh thoảng có mảnh thân bương cháy bay ngược lên vài chục mét rồi hạ dần xuống như con diều hâu. Thế rồi sắn lên, búp to như ngón chân. Quê tôi bát ngát màu xanh loài lá năm ngón.
Hồi ấy giá có được mùa thì cả nhà cũng chỉ được vài ba chục cân lúa nếp. Chả ai ăn đời gạo nếp nên HTX chỉ qui định cấy rất hạn chế. Nhà khá giả gói yến gạo bánh chưng, còn nhà nghèo chỉ vài đấu cho con đỡ phải tội. Bố mẹ tôi thở ngắn thở dài, thương đàn con lốc nhốc cũng chỉ dám gói đến dăm cân nếp. Nhà đông người dứt khoát phải có nhiều bánh chưng. Sự nhiều bánh tết là tự hào. Cũng chả biết từ bao giờ, quê tôi biết làm bánh chưng bằng sắn. Có nhẽ bánh chưng sắn ra đời lúc HTX nông nghiệp vào hồi cấp cao.
Mẹ tôi duôi sắn tươi ra nong rồi đánh tơi lên cho se nước. Chọn những củ thật nạc và tươi để bánh ngon. Cứ 2 phần sắn 1 phần gạo. Nhà tôi gói 15 kí bánh thơm ngát.
Bánh chưng sắn không ưa nhiều nhân thịt. Nhiều thịt thiu nhanh lắm. Bánh chỉ ăn trong một tuần là chua loét. Nói phải tội, ăn bánh chưng sắn thơm lúc mới luộc thôi, chứ ăn nhiều nóng bụng lắm và lại hay đánh…rắm thối khiếp lên được. Sau tết đi làm cỏ lúa HTX, đi gần với con bé tên Khanh ngang tuổi mình. Nó bịt mũi chống cào quay sang mình hỏi giọng nghèn nghẹt:
- Nhà mày gói bánh chưng sắn hả? Khiếp ! thối kinh !
Đã 50 năm nay tôi chưa gặp lại nó. Nghe đâu nó làm nhà máy chè trên Tuyên Quang và cũng khá giả lắm.
Tháng 7 máy bay Mĩ đánh ầm ầm vào làng, rồi vỡ đê sông Hồng. Đói cả vùng. Được cái mùa sắn năm ấy lại tốt bời bời. Sắn tốt vì toàn rừng già đốn hạ cây, rồi đốt nương để trồng sắn theo chủ trương ở trên. Lúc đốt nương, ông Chủ nhiệm hợp tác xã (HTX) đích thân châm lửa, cả vài quả đồi cháy rần rật. Ngọn lửa bốc cao chục mét. Chim chóc, gà rừng, cầy, cáo bay nhảy loạn xạ. Nứa tre nổ như súng trận, tàn than bay hơn cây số phấp phới như chuồn chuồn cơn mưa. Thỉnh thoảng có mảnh thân bương cháy bay ngược lên vài chục mét rồi hạ dần xuống như con diều hâu. Thế rồi sắn lên, búp to như ngón chân. Quê tôi bát ngát màu xanh loài lá năm ngón.
Hồi ấy giá có được mùa thì cả nhà cũng chỉ được vài ba chục cân lúa nếp. Chả ai ăn đời gạo nếp nên HTX chỉ qui định cấy rất hạn chế. Nhà khá giả gói yến gạo bánh chưng, còn nhà nghèo chỉ vài đấu cho con đỡ phải tội. Bố mẹ tôi thở ngắn thở dài, thương đàn con lốc nhốc cũng chỉ dám gói đến dăm cân nếp. Nhà đông người dứt khoát phải có nhiều bánh chưng. Sự nhiều bánh tết là tự hào. Cũng chả biết từ bao giờ, quê tôi biết làm bánh chưng bằng sắn. Có nhẽ bánh chưng sắn ra đời lúc HTX nông nghiệp vào hồi cấp cao.
Mẹ tôi duôi sắn tươi ra nong rồi đánh tơi lên cho se nước. Chọn những củ thật nạc và tươi để bánh ngon. Cứ 2 phần sắn 1 phần gạo. Nhà tôi gói 15 kí bánh thơm ngát.
Bánh chưng sắn không ưa nhiều nhân thịt. Nhiều thịt thiu nhanh lắm. Bánh chỉ ăn trong một tuần là chua loét. Nói phải tội, ăn bánh chưng sắn thơm lúc mới luộc thôi, chứ ăn nhiều nóng bụng lắm và lại hay đánh…rắm thối khiếp lên được. Sau tết đi làm cỏ lúa HTX, đi gần với con bé tên Khanh ngang tuổi mình. Nó bịt mũi chống cào quay sang mình hỏi giọng nghèn nghẹt:
- Nhà mày gói bánh chưng sắn hả? Khiếp ! thối kinh !
Đã 50 năm nay tôi chưa gặp lại nó. Nghe đâu nó làm nhà máy chè trên Tuyên Quang và cũng khá giả lắm.
4/2/2016
No comments:
Post a Comment