Đầu đít

( Những xúc động vặt về tháng ba Tây Nguyên )

Tôi không rõ trò đánh đầu đít có từ bao giờ và nó bắt đầu từ đâu . Chỉ nhớ, những năm 80 khi làm quản đốc xưởng cứ mỗi lần ngang qua hàng nước cổng cơ quan là thấy công nhân của mình đang đầu đít. 

Trước 8 giờ sáng, sau 11 rưỡi trưa và 4 rưỡi chiều là đầu đít. Thậm chí trong giờ làm thấy cái máy nào đóng máy vắng người chạy ra quán thấy ngay thợ của mình đang đầu đít . Tôi vốn ngu về các trò chơi nên có hôm hết giờ làm ngồi uống nước chè xem công nhân họ chơi , thấy họ vui họ hăm hở với những thuật ngữ hay hay, hỏi họ họ bảo đơn giản vô cùng . Mình thấy không hề đơn giản. Họ bảo ra bóng. Té ra là đưa mấy đồng tiền ra làm bóng . Họ kêu Gọi đi , tức là một thằng ra đầu bài. Đầu bài hay lắm . Đầu đít ăn ngay ! Hóa ra họ cộng hai số đầu và đít lấy tổng ai cao thì ăn . Mình khoái nhất ai có tổng là một ( hay là mốt ) gọi là tịt . Đến bây giờ vẫn thấy nhớ cái câu “Tịt”. Thế thì người đời chỉ có một con trai hay một con gái cũng gọi là tịt à ? hay nhỉ . 

Ngồi xem công nhân chơi đầu đít. Cứ mỗi nhoáng chừng hai phút là xong một ván . Người được thu tiền ngay người thua trả ngay sòng phẳng và chóng vánh . Mình kêu lên , hay nhỉ ! Hà Nội kiếm tiền dễ thật đấy ! Mấy chú công nhân bảo , Sếp chơi không ? làm một chầy mười ngàn đi . Tôi chịu. Công nhân cười he he . Đảng viên ai lại đầu đít, rồi lại cười he he .

Hai mươi năm sau , tôi về hưu . Trò đầu đít đã xưa như Diễm . 

Ấy vậy mà tối qua sau trận bóng mấy anh em trong CLB bảo tôi , ta tất niên bằng Vịt rau má cái bác nhể . Trời lạnh , ngồi chợ Thái Hà làm bát Vịt Rau má khà chén rượu cũng hay . Thế là đi . Sáu anh em làm được nửa lít thì bỗng một thằng lên tiếng: 

- Trừ bác Luân già không chấp , còn lại làm 10 ván đầu đít lấy tiền thanh toán . Mấy chú ta hưởng ứng nhiệt liệt .

Không giống như ngày xưa cách nay hai mươi năm . Bây giờ vẫn bóng ấy, vẫn trò chơi ấy họ gọi nghe phức tạp hơn nhiều. “ đầu đít giữa cộng áp đầu áp đít bé ăn ” phức tạp quá . Ngồi ngẫm, hơ hơ chả có gì khác chỉ nói rườm rà vậy thôi chứ vẫn nguyên như cũ, may rủi mất tiền. Cờ bạc từ ngàn đời nay vẫn không thay đổi về tính chất, vẫn moi túi thằng này sang túi thằng kia và được ngụy trang bằng mĩ từ theo thời gian mà thôi . 

Chợ Thái Hà đêm mùa đông càng đông khách. Chân dài chân ngắn đủ cả, khách phong lưu hay du thủ du thực cũng như nhau cũng gặm chân ngan chân vịt và hít hà chén rượu với rau má mang từ Hà Tây Thanh Hóa ra ngon tuyệt. Thế mà tôi bỗng dưng nghẹn lại. Bố khỉ ! mình hay xúc động vặt quá mất rồi.

Chợt hiện ra , tháng ba năm 75 đánh địch trên đường 7 rồi tràn xuống Tuy Hòa nơi xắp ra cửa sông Đà rằng . Con sông máng dọc đường 25 đầy những xác người chết trôi xuôi . Một chiều tốp trinh sát đi trước đến một khúc sông có cái cống điều hòa nước ngồi nghỉ lại. Nhìn về phía thượng lưu vật vờ những xác người xấu số đang trôi đến. Bỗng một thằng bảo cái xác kia nam hay nữ ? Một thằng bảo một bao thuốc RUBI. Cái xác trôi đến nằm úp, thằng kêu đàn bà trả một bao thuốc Ru Bi. Rồi lại cái xác khác trôi đến . Lại một bao thuốc trả cho thằng thắng cuộc …

Lâu nay đã có lúc tôi lên án công nhân của tôi đánh đầu đít ăn tiền trong giờ làm và cả ở trong xưởng. Đầu đít là một hình thức đánh bạc bình dân và rộng khắp. Nhưng tôi thì đã từng đánh đầu đít trên sinh mạng và nỗi đau đớn tột cùng của đồng loại mà chuyện ấy công nhân của tôi không ai biết