Chuyện ở Làng Á

Tôi kể địa danh này chắc các bạn lính E64 và E48 cũng còn nhớ. Đó là làng Á ở Bắc đường 19. Thuộc tỉnh Gia Lai.

Cuối 72 và đầu 73, F320 hoạt động tưng bừng ở đấy. Từ đấy tiến lên Chư Rông Ràng, lùi ra huyện 4 cũng dễ. Vào giữa năm 72 quân ta sau nhiều trận đánh mới đẩy lùi địch ra khỏi nơi này. Dân ở đây, còn tăm tối lắm. Tôi nhớ là hồi đó E 64 vừa đánh giặc vừa phải giúp dân làm làng bản chống giặc, hướng dẫn đồng bào ăn ở vệ sinh. Khiếp ! Nói đến ăn ở thì làng Á ... khủng khiếp.

Ở Làng Á có một C huấn luyện cán bộ tiểu đội trưởng của Trung đoàn gọi là C28 . Lính cứ gọi là Sĩ Quan Làng Á cho tiện và oai. Đi học Sĩ quan Làng Á khổ gấp mấy lần Lục quân ( ấy là tôi nghe chúng nó đi học về nói lại ). Lí do : đào hầm thật, tấn công thật. Bắn tập toàn đạn thật. Bám địch toàn bám thật. Kết thúc lớp học là tổ chức trận đánh một cứ điểm nào đó và lấy đó làm bài tốt nghiệp cho học viên....duy nhất ăn vẫn ăn không thật. Đói lắm. Sĩ Quan làng Á cũng đói rã họng. Nói vậy nghĩa là trung đoàn sử dụng mầm non sĩ quan này vào những trận đánh ... toàn là chiến lệ thí dụ. Chúng nó kể chuyện làng Á nhiều lắm. Nhưng tôi mục đích sở thị có hai chuyện.

- Chuyện thứ nhất

Chừng tháng chín 73. D8 chốt Chư Rông Ràng. Hôm ấy có đội văn nghệ trung đoàn ( chủ yếu là lính C18 thông tin, chúng nó đông quân lại ở gần E bộ, thư thái hơn đôi chút lại nhiều thằng hát chèo thổi sáo ...) sang diễn cho Sĩ quan Làng Á xem. Lính D 8 bọn tôi thay chốt cũng được xem ké. Sân khấu trong rừng. Lính kéo vít ngọn lồ ô che kín một khoảng đất, đắp sân khấu. Bốn cái võng dù xanh làm 4 cánh gà . Cũng đánh phấn bôi môi. Phấn bằng tinh bột sắn trắng và mát lịm. Son bằng thuốc đỏ trộn bột sắn. Thế mà trông chúng nó đẹp mê hồn .

Khán giả đồng bào đến rõ sớm. Khán giả mẹ vú quặt ra sau lưng, khán giả con ngồi địu nhai vú mắt lim dim chán chường vì mẹ nó luôn tay đập muỗi . Khán giả bố vắt dải khố lên đùi vênh thuốc sâu kèn trên môi.

Trên sân khấu bọn C18 đang diễn hoạt cảnh chèo có con chim Chơ Rao bay về làng buôn mừng chiến thắng. Diễn viên Phạm Đức Oanh người Đông Vinh Đông Hưng, Thái Bình nghiêng người chỉ ra phía trước : Kìa con chim Chơ Rao đã bay về ! Lũ làng ơi . Ngay lập tức lũ làng ngoảnh cổ ra sau nhìn theo phía tay Oanh. Ngoài rừng tối mịt mùng, chả có con chim nào, chả thấy con nào bay về. Bỗng ồ lên ! đồng bào nói đồng thanh : bộ đội không tột, bồ đồi nói chơi chơi chớ, không có chim , không có chim ...

Vở diễn không dừng lại. Kệ cho đồng bào có vẻ không hài lòng.

Rồi đến đoạn chiến đấu ác liệt, bộ đội ta hi sinh. Một thằng ngã quay lơ trên sân khấu. Đồng bào á lên : ô ô thương bồ đồi, bồ đồi ...bồ đồi chệt rôi. Cả bãi đất người lặng im, có tiếng sut sịt. Cũng vừa lúc đó quân ta xung phong đánh tan đồn địch và vở diễn kết thúc. Chiến sĩ chết lúc nãy vùng đứng dậy. Ngay lập tức cả bãi đất người lại ồ lên 

:Chu cha bồ đồi giỏi hung ! bồ đội giỏi hung ... bồ đồi chết có bổ xung, ây dà ...chết có bổ xung.

Tan cuộc, đồng bào mò mẫm đi về trong đêm chúng tôi cũng mò mẫm về kiềng vẫn còn nghe thấy :

- Cách mạng giỏi hung, bồ đội giỏi hung. Bồ đồi chết có bổ xung. Có bổ xung