Cuối thu sen tàn

Nhìn đầm sen khi đã tàn lá, nao nao buồn. Ngày bé những đầm sen quê tôi đều là của hợp tác xã. Những năm 1962 – 1965, quê tôi có tới 3 đầm sen , mỗi đầm rộng cả hơn chục héc ta. Sen bát ngát, hương hoa bay phảng phất cả làng. Mỗi cơn gió, lá sen lật về một hướng bàng bạc. 

Tôi thích mùi lá sen hơn mùi hoa. Mùi lá sen thanh thanh làm dịu cơn đau đầu hay những lúc say nắng mà đắp lá sen lên mặt thấy mình dễ chịu và cảm giác quay cuồng vì nắng nóng chóng tan đi. Còn hoa sen thì chỉ làm mình đau đầu thêm. Có nhẽ nó ngát quá, nó đậm hương quá . Cái cảm giác này y hệt khi nhớn lên đứng dưới rặng hoa sữa bờ hồ Hít Le vào đầu đông.

Tôi kể ba cái đầm quê tôi trồng sen, đó là 3 cái đầm thả cá. Vài năm sau họ phá sen đi vì cá không lớn được. Mỗi năm, hạt sen phơi khô được vài tấn chả bõ một vụ cá tát đầm cuối năm. Mà phá sen đâu có dễ. Phải rút hết nước đi, xã viên thoải mái đào ngó sen , moi hết gốc trang gốc súng cho trâu bừa nhiều lượt rồi kệ đó vài tháng . Đầu năm sau cho nước về, sen lơ thơ mọc, xã viên ăn công điểm lội xuống móc nốt.

Từ ấy cái đầm sen mênh mông phườn phưỡn như thằng người cởi truồng. Mỗi chiều chăn trâu về, nhìn mặt hồ vàng ênh ểnh nổi những mụn lá sen khô mùa trước vật vờ mà thấy buồn nao nao. Thấy nhớ những buổi bơi vào đầm bẻ trộm bát sen non. Nhớ những chiều ôm bó hoa sen dấu trong đùm lá cọ về gỡ nhị vàng trộn vào chè búp cho bố. Nhớ những hôm theo bạn lội vào giữa đầm chổng mông lặn xuống moi toét tay lấy củ sen về ăn sống ngọt như khoai lang mầm. Nhớ những sáng đi học qua đầm sen vào tháng 4 khi sen non mới lên, lá vàng như cốm và tụm sương đọng trên lá long lanh như con chuột kim cương chạy đi chạy lại mỗi khi gió thổi.

Tôi về sống ở Thủ Đô, lại vật vờ nhiều năm trên Xuân La trên Bưởi lại gặp sen. Ngày ấy những năm 80 đoạn từ đầu dốc Sở xuống Võng Thị vẫn còn sen hai bên đường nhựa. Mùa đông nhìn lá khô và cọng sen cong queo nâu sỉn vật vờ tả tơi trong gió bấc, thấy thương thương. Có những đêm tối trời, lá sen tàn lập lờ mặt nước động đậy hệt như mái tóc mấy thằng chuyên thả lưới trộm cá hồ tây. Sen đã tàn, đầm đã vắng lại vào đúng hồi thời tiết cũng buồn tỉnh tình tinh.

Con người ta ai cũng đổ xô ra đầm sen chụp ảnh, hái hoa tự tình thật, tự tình vờ, khoe dáng khiến mùa hè đầm sen xấu cũng ra đẹp. Riêng tôi, tôi nhìn đầm sen cuối thu thấy đẹp hơn, thấy nó người hơn. Tôi cứ hình dung những thân gai gầy guộc kia và những chóp lá khô cong queo kia có hồn hơn là lá tươi và hoa thắm. Tôi cứ nghĩ đó là người dân lam lũ đã làm tròn bổn phận một mùa màng.

Nếu cho là tôi nói xạo, cuối tháng này bạn thử lên Quảng Bá nhìn mà xem và hãy cố nghĩ về những tàn sen cuối mùa hiền lạnh cô đơn , đừng nghĩ về những cảnh trai non gái mỡn đang chụp ảnh bên hồ làm gì. Có thể bạn cũng sẽ giống tôi.

11/9/2015