Chân thật, chân giả

Ở làng, người trông coi nghĩa địa là một thương binh cụt chân trái ở Bến Tre năm 1971.

Năm ấy bác cũng đã ngoài ba mươi tuổi . Về quê. Xã giao cho việc quản lí trông coi nghĩa địa. Chủ tịch xã bảo, ông quen việc chết chóc nên trên tinh thần đảng viên giao cho ông ra nghĩa địa là hợp lí và rất có tính đảng. Nhiệm vụ đảng giao như sau, dọn vệ sinh cỏ giả, đuổi trâu bò vào ăn cỏ phá phách mồ mả, nhắc nhở những gia đình có đám thực hiện đúng yêu cầu của làng xã. Hương khói cho cái miếu thổ công chòi lòi giữa nghĩa địa làng. 

Thế mà khối việc. Kể từ khu mộ hung táng đến khu mộ cải táng đều khô ráo sạch sẽ . Trồng hoa trồng cây dọn dẹp vàng mã quét tước từng ngôi mộ rồi quanh năm hương khói ở miếu làng. Từ sáng sớm đến chiều tối cứ cậm kịch cái chân giả hết mộ này sang mộ khác.

Mỗi lần về quê ra thắp hương cho cha mẹ đều gặp bác. Ngồi hút điếu thuốc với vài câu chuyện mùa màng. Lần nào cũng như lần nào bác đều bảo, đấy mày xem ngày nào tao chả nói chuyện với bố mày. Bao năm nay hết ở chiến trường bom đạn chết chóc giờ về quê cũng lại toàn làm bạn với người chết. Nghe mà não ruột. 

Lần này về làm mộ cho các cụ ở quê cả tuần chứng kiến cái âm thanh cậm kịch cậm kịch bác đi lại ở nghĩa địa rồi lại nhìn luống hoa luống ngô xanh mướt viền quanh những mộ xây khang trang đẹp đẽ, lại nghe bác ấy kể chuyện. Bác nói với tôi : 

- Này tao ở đây suốt ngày mà biết ối chuyện . 

Tôi hỏi bác biết chuyện gì? 

Bác nói :

- Con cái nhà ai ăn nên làm ra tao biết hết. Thật giả ra sao đến thăm mộ cha mẹ là tao biết ngay. Nhà ai con cháu hiếu đễ tao cũng biết, nhà ai cãi cọ khủng khỉnh với nhau nghe họ khóc ỉ eo kể lể với mả bố mả mẹ tao cũng biết. 

- À thì ra bác cứ lấy chuyện cõi âm để soi vào cõi dương à ?

- Thằng này chả hiểu gì sất. Bác nhìn tôi cười cười. Tôi hỏi :

- Bác còn biết gì ở nghĩa địa này nữa .

- Khối ! khối đứa yêu nhau rồi lằng nhằng cả ở ngoài nghĩa địa. Khối thằng ăn trộm cũng tạt qua đây. Đêm tao hú cho mấy tiếng tưởng ma chạy lao cả xuống ruộng bùn . 

Nhìn bác một chân thật một chân giả đi lại cậm kịch tôi hỏi :

- Mộ mả cấp côm thế có bao giờ bác bị ngã không ? 

- Ngã khối ra chứ. Cái chân giả nó toàn đá vào anh bên chân thật thế là ngã .

Tôi cười :

- Sao chân thật không đá vào bên chân giả .

- Hơ hơ! chân thật nó có hồn nó biết nghĩ nên nó tránh không đá. Chân giả nó vô hồn nên nó mới đá chân thật . Cả đời chưa bao giờ chân thật tao đá vào chân giả. Chỉ có cái thằng chân giả nó làm tao ngã . Cái thằng chân giả nó mới đá tao. Cái thằng, thế mà đểu. Rồi bác cười buồn :

- Ở đời cái giả chả bao giờ bằng cái thật, ấy thế mà nếu một ngày tao không có cái thằng Chân giả thì thằng Chân thật chỉ có mà…khóc. Đời toàn cái tốt thì còn gì là đời. Đúng lúc con tàu chạy qua làng. Bác nhìn ra xa vượt qua tràn mồ mả mấp mô nói khẽ…hôm nào tháo cái chân giả gửi đi sửa thì cái thằng chân thật nó nhớ … đời hay thật có cái thật thì bao giờ cũng có cái giả. Chả tránh được 

Suốt mấy hôm nay tôi cứ để ý tiếng cậm kịch người thương binh già đi quét dọn mồ mả. Chỉ lo bác ấy ngã

2014