Chuyện trong đám giỗ người hi sinh ở Quảng Trị năm 1972

Hơn bốn mươi năm bạn mình hi sinh, thế mà hôm nay có tới gần hai chục người tuổi gần 70 về làng Đình Bảng dự đám giỗ bạn.

Anh em tôi là bạn học từ bé ở quê. Còn tất cả là bạn học Đại Học Ngoại Ngữ của Thường. Lần nào về đám giỗ Thường, tôi cũng gặp đôi vợ chồng thằng Thực từ Vĩnh Yên xuống. Thực và Thường cùng lớp, cùng nhập ngũ, cùng tiểu đội. Đặc biệt nữa là hai thằng nó cùng sinh một ngày. Ngày 20/5/1952

Trời run rủi cho chúng nó lại cùng ra trận ngày hôm ấy. Thực có lần ngây ngô kể, Đêm 19/5/72 hai đứa nó còn đổi súng cho nhau. Ngày hôm sau Thường hi sinh còn Thực bị thương nặng ngất đi. Khi tỉnh lại thì chả biết mình nằm ở đâu nữa. Nó chỉ nhớ bị thương ở bụi tre ven sông MĨ Chánh. Cuộc sống sau 1975 cuốn người ta đi cho đến lúc cứng tuổi rồi thì đi tìm nhau. Nhưng Thực chỉ nhớ Thường sống ở Phú Thọ nhưng quê thì ở Bắc Ninh. Chưa kịp tìm được nhà Thường thì nó đã bị tai biến. Cứ đơ đơ. Người mò mẫm đi tìm theo những ghi chép của Thực là vợ của nó. Nhờ vợ mà Thực tìm được về nhà Thường vào năm 2008. Từ ấy tới nay năm nào vợ nó cũng đèo xe máy đưa chồng về thắp hương cho thằng Thường. 

Năm nay nó đơ hơn. Xe dừng ở cửa đình. Vợ nó nói to: Anh Luân kìa anh Thực ơi! Mặt nó đờ đẫn. Cái miệng giật giật theo từng bước đi rất khó nhọc. Đầu gật gật đấy nhưng lúc nhớ lúc quên. Khi cả đoàn vào nhà thắp hương cho Thường thì nó ngồi ở ghế mặt nó vô hồn. Nó khóc. Lặng lẽ.

Một nhóm bạn gái ( toàn các bà 65 tuổi) cùng lớp hỏi Thực, nhận ra tớ không? Nó cười méo mó nhìn qua mái đầu của mấy bà già ra vườn. Nó bảo nó chỉ nhớ được thằng Thường thôi. Nó ôm một tập đầy những tấm ảnh và các bài viết gửi báo những ngày tìm thằng Thường từ hai mươi năm trước. Ngồi bên Thực có một bà già người Đức Thọ Hà Tĩnh. Nét đẹp còn lưu lại trên con người này. Cũng giống như Thực, bà cũng lặng im không nói câu gì. Thật bất ngờ bà ấy giở ra một tấm ảnh bé như con tem nhưng còn rất sắc nét được gìn giữ cẩn thận. Mọi người ồ lên. Thì ra đây là tấm ảnh của Thường chụp năm 1970 khi khoa Nga sơ tán ở Thạch Thất. Người đàn bà nhìn lên bàn thờ Thường. Tấm ảnh truyền thần chàng trai ấy cũng nhìn bà. Họ cùng khóc.

Chiều 15/5/16

Thực đang ngồi khóc trong lúc mọi người thắp hương cho Thường