Nghĩa trang làng

Tôi viết điều này ra, xin anh linh các anh liệt sĩ quê tôi lượng thứ. Tôi cũng hiểu “ Tốt phô ra, xấu xa đậy lại “ mà.

Có lẽ, hồn các anh cũng nghèo bởi vì khi chết đi chả ai có tài sản gì. Người ta về âm, bao nhiêu đồ tùy táng, bạn tôi về âm quần áo cũng chẳng còn, nói gì tài sản. Những đồng đội tôi khi về âm thường nhất là có lọ penexilin, cái bút cái gương nhỏ như con Tu-lơ-khơ và… tấm ảnh thôn nữ tóc dài hay tấm ảnh một phụ nữ và con nhỏ. Thế thôi, tài sản chỉ có thế. Nhưng linh thiêng! Vì họ mang theo mình hình ảnh gia đình vợ con. Thử hỏi các người bây giờ chiêm ngưỡng nhà mồ đại gia, thượng gia xem họ xây uy nghi thế, có ai chôn theo hình ảnh vợ mình, con mình không? Tôi cam đoan không có. Họ chôn theo vàng bạc, chôn theo đồ mã Ô sin, chôn luôn cả khuất tất một đời. Tôi đã vào những khu mộ nhà giàu và mộ chờ của nhà họ , xanh sạch đẹp và ngồi đó hút điếu thuốc cho vui, nhưng tôi lại đi thật khẽ, nói thật khẽ khi vào nghĩa trang liệt sĩ. Nghĩa trang cấp càng bé với tôi lại càng thiêng liêng. Bởi ở đó những cái chết lẫm liệt trận tiền lại luôn im lặng. 

Nghĩa trang làng tôi như thế.

Tôi đã lên Yên Kì, Thanh Tước. Tôi lại nhìn thấy những nấm mồ thường dân mang một đời chinh chiến về với dân. Người chiến sĩ chết ở trận tiền có ngày 27/7. Người chiến sĩ một đời đánh giặc trở về chết trong lòng dân thì nằm với dân, họ không cần ngày 27/7. Nhang khói dân, mùi vẫn thơm như nhang khói lính. Chỉ có người sống biết. Chỉ có chúng ta biết.

Chiều qua, tôi vào nghĩa trang quê tôi. 

Vắng lặng.

Ngọn đồi thật là đẹp, sao mà các cụ quê tôi phong thủy giỏi thế. Đầu gối vào núi cao, chân duỗi ra sông Hồng, nhìn về hướng Nam. Có tiếng tu tu, con tàu Lào Cai- Hà Nội chạy qua, bao giờ về tới chân đồi này nó lại rúc còi như thế. 

Nghĩa trang làng không nhiều hoa. Nghĩa trang làng những là chuối , dứa , mít . Những thứ mà trai quê tôi ai ra trận cũng nhớ. Dưới chân đồi, người thân của các anh đang mải cầy bừa cấy hái. Trưa nắng họ ngồi dưới bóng cây bên cạnh các anh, nhặt cọng cỏ, hút điếu thuốc lào tâm tình y như các anh vẫn đang còn sống với đồng làng.

 

Quê tôi bây giờ cũng tân tiến lắm chứ. Đã có các cháu đi làm phu hồ , làm ô sin dưới Hà Nội, nay về cưới nhau ở làng, cũng biết ra nghĩa trang thắp nhang, chụp ảnh. Nhìn tấm ảnh cưới, chả có thể ai đoán các cháu chỉ là anh công nhân bốc vác hay chỉ là cô làm giúp việc người ta. Có ai về quê nhìn những tấm ảnh cưới của cháu con mình, những đứa trẻ từng rất nghèo,  nhưng tâm hồn sáng trong sẽ vui biết chừng nào. Còn tôi, tôi cứ chảy nước mắt.

Ở quê tôi, dịp này con cháu vất vưởng đi làm nơi xa về quê, bao giờ cũng biết đến nghĩa trang liệt sĩ làng thắp nhang. 

Chả biết ở thành phố hay vùng quê khác thế nào. Quê tôi nghèo và thanh bình lắm.

26/7/2015

Nghĩa trang Hạ Hòa Phú Thọ quê tôi