TRỞ LẠI XÍN MẦN

Thế là gần một năm sau tôi trở lại Xín Mần. Cám ơn số phận và nghĩa tình người lính neo buộc tôi vào đồng đội. Có bao nhiêu cụm từ theo thời gian nó mất đi chính nó nhưng cụm từ “đồng đội” thì tôi thấy ngày nó càng sáng lên, sáng lấp lánh, càng sáng càng hiền từ càng sâu thăm thẳm.

Ai đã từng đi lên Cao nguyên đá Đồng Văn sẽ thấy độ hiểm nguy của vực sâu đèo đá, nhưng đi qua Hoàng Su Phì men theo dẫy Tây Côn Lĩnh vào Xín Mần thì mới thấy cái nỗi mệt mỏi của con đường 100 km không có lấy một đoạn đường thẳng dài tới 100m nó vần vò than thể người ta thế nào. Cảnh đẹp thì nhiều, núi non thì hùng vĩ, sông suối thì cô liêu hồng hoang thơ mộng. Ấy thế, những người đàn bà địu con gù lưng cấy lúa trên ruộng bậc thang khiến ta nao lòng. Bên ngoài những tám ảnh “ phượt” những tấm ảnh nên hương về vùng cao kia là những mảnh đời mà người chụp ảnh không vươn tới. BIên cương tổ quốc- mình gọi là bảo vệ chưa đủ, mà phải gọi là TRẤN ẢI. Người trấn ải là ai? Xưa nay vẫn phải là người biên cương. NHững người bạn tôi, những CCB như Sèn Vạn Vần, như Thèn Chín Quang, Vù Khuấy Sẩn … đang cùng cháu con trấn ải biên cương.

Con đường leo lên ngọn núi Gia Long phải qua Thèn Phàng, lên xã Xín Mần là đồn biên phòng mốc 5 những đá cuội đá hòn và lầm bụi đỏ. Giữa trưa, nắng đến mọc rôm trong người dù xe có máy lạnh. Tôi với Trung tướng Khuất Duy Tiến và Đại tá Khuất Duy Hoan ngồi con xe của một người lính 320 cầm lái. Ngược dốc , đến một mỏm cống bị sập anh bạn lái xe cười:

- Năm ngoái đến đoạn này ông Luân nhảy xuống xi nhan chụp ảnh. Tôi biết thừa ông sợ xe lăn xuống vực. He he ông ấy bảo tôi, mở cửa xe rồi hãy chạy qua

Cả xe cười. Dưới kia qua màn hoa lau bạc phếch là chập chùng ruộng bậc thang đang đổ nước đẹp như thủy mặc.

Phía trước cái U oát của huyện đội Xín Mần leo phăm phăm. Lớp bụi đỏ phà xuống dốc bám vào những lùm hoa mua ven đường, càng lên cao nhìn xuống thung lũng Cốc Pài thấy cây cầu treo bé như cái dây áo ngực phụ nữ căng ngang sông Chảy. Một năm sau tôi trở lại nhà Sèn Vạn Vần, giữa hai khoảng thời gian ấy là những ngày lao tâm khổ tứ. Kiếm tiền ư? ở đâu ra? Khi lương hưu mình 5 triệu. Xin từ thiện ư? Ngữ Tôi làm sao làm được việc ấy?.... Nghĩ mãi rồi gọi điện hứa với Vần.

- Vần ơi tao sẽ bán sách lấy tiền được bao nhiêu cho mày để mày đỡ khổ. Vần chả biết hiểu được bao nhiêu nhưng cũng sụt sùi

- Anh ơi anh giúp em , em không quên ơn anh

Mình hỏi mày không quên ơn tao à? Nó vâng. Tôi bảo tao còn nợ mày, nợ một bài ca hơn bốn mươi năm trước tao chưa viết được về mày . Bài hát Sèn Vạn Vần ấy mà. Nó bảo em nhớ và vẫn thuộc những bài thơ của anh. "Bài Chè Bàu Cạn" ấy, và cả bài "Lớn lên với trung đoàn". Rồi nó đọc …”đâu tiếng thét xung phong đó là nơi kẻ thù giáp mặt/ ta lại gặp những chàng trai chân đất/..”Những cuộc điện thoại của tôi và Vần bao giờ cũng là cười , sau cười là nước mắt.

Một năm qua là những cuộc đi lên đi xuống Phú Thọ để lo cho Nguyễn Xước Hiện. Là một khoảng thời gian đi bán sách và nhờ anh chị em trên” phây” bán và mua sách. Đến lúc công việc của thằng Hiện đã hòm hòm xong, đến lúc trong tài khoản có tiền cho thằng Vần mới dám báo cáo ban liên lạc để họ biết họ ủng hộ mình và đi cùng mình cho nó có tư cách Ban Bệ cho nó tăng cái phần cảm động của những người cựu chiến binh khốn khó.

Chiều nay, trong căn nhà tường đất thâm u của Sèn Vạn Vần có tới 3 đại tá và một trung tướng. Cửa nhà Sèn vạn Vần có 4 xe ô tô đứng chình ình. Cái xe biển đỏ mang tên Truyền hình QPVN khiêm nhường lùi lại đằng sau để giành phần cảm động cho Sèn Vạn Vần và thủ trưởng cũ. Ống kính truyền hình lặng lẽ làm việc khi những dòng nước mắt ngày gặp gỡ nơi đỉnh trời phía bắc nước Việt. Tôi cũng lùi lại đằng sau cho Trung Tướng cho Đại tá bắt tay người bạn lính của mình. Rồi chợt nhớ ra Vần quay tìm, anh Luân ơi ! Nó ôm nhào lấy tôi và bật khóc. Tôi cũng lau nước mắt. Bên canh Vần người đàn bà Nùng, vợ nó không nói được tiếng kinh cũng dùi dụi mắt, cái váy nùng súc sắc nép vào với chồng.

Tôi chả cần kể ban bệ là ai, cũng như truyền hình QPVN họ không quan tâm những điều mà BLL và chúng chúng tôi quan tâm. Không cần cấp trên cấp dưới không cần huyện có ai, xã có ai tỉnh có ai? Ống kính luôn hướng về Vần về ông tướng già về người đàn bà không quen biết nhưng đã từ lâu nay giành tâm trí cho việc của chúng tôi. Hình như đàn bà họ nhậy cảm giống nhau hay sao ấy, vợ Sèn Vạn Vần cứ cầm chén rượu đến bên Trần Lệ Nam mà kin lẩu mà cười mà khóc…Nắng cuối chiều dần khuất đuôi Tây Côn lĩnh trong căn nhà nhờ nhờ ánh điện đầy tiếng cười đầy nước mắt.

tôi gọi :

- Vần ơi! Cả căn nhà im lặng . Đây là chút quà tao bán sách và nhờ nhiều anh chị bán sách. Sách tao không hay nhưng vì ủng hộ mày mà họ mua, họ trao gửi vào tao niềm tin tưởng để tao lên với vợ chồng mày giúp mày đỡ khổ. Tôi trao cái phong bì của tôi. Tôi trao những phong bì của bạn bè tôi cho Vần. Chị Trần Lệ Nam trao những bọc quà bánh sách vở cho gia đình Vần và chính quyền địa phương. Vần khóc, Vần nhìn vợ nói câu gì bằng tiếng Nùng. Vợ Vần cũng khóc. Vần ôm tôi, mồ hôi tôi mồ hôi Vần lại giống như ngày xưa những người lính ôm nhau trong chiến hào Tây Nguyên. Vợ Vần thì cứ ôm lấy chị Nam, hai người đàn bà uống rượu có cả nước mắt và mồ hôi vì nhà ko có quạt

***

Một buổi chiều trên biên giới Xín Mần nắng sắp tàn. Tôi ngước lên dẫy núi sau nhà bạn tôi, chỉ non nửa tầm pháo kẻ thù là chúng bắn tới đây. Trên cao kia đồn biên phòng và những người lính Ngụ binh ư nông 314 đang hàng ngày làm nhiệm vụ bảo vệ biên cương. Tôi nhìn về hướng nam, tôi nhớ và biết ơn bao nhiêu người bạn chưa hề biết mặt tôi đã giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ vì đồng đội này.

Tôi chợt thấy hiện ra gương mặt cháu Quang cận, anh Lê Trí Dũng, anh Nguyên Quóc Chinh, chị Võ Thị Ánh Tuyết, chị Nguyệt Thu Lâm, các anh chị miền nam nhiệt tình hỏi thăm mua sách.

Nhớ tới cháu Giang Đàm đi bán sách giúp tôi, nhớ cháu Khánh béo đến nhà tôi bê sách đi bán. Nhớ và cảm động những ngày các chị Tuyết và Lâm Thu Nguyệt đi giao sách vất vả thế nào. Nhớ chị Quỳnh Hợp đã viết bao nhiêu là bài hát về CCB sư đoàn tôi. Và đặc biệt bạn Trần Lệ Nam đã giành nhiều công sức thời gian cho việc nghĩa với đồng đội của tôi. Chị là người đồng hành trong những công việc đầy vất vả và tốn kém nhưng cũng đầy tự hào thầm lặng. Tôi nhớ và cám ơn hàng trăm người bạn vào đọc bài động viên và chia sẻ việc làm của tôi với anh Hiện anh Vần. Tôi biết ơn tất cả.

Nhìn sang trung tướng Khuất Duy Tiến thấy cụ già khỏe khoắn tươi cười tôi trào lên niềm biết ơn các anh trong BLL đã bỏ công sức đi cùng tôi để chứng kiến nghĩa tình trong chuyến đi đầy vất vả này.

Đêm ở Xín Mần không giống như ở bất kì một nơi nào mà ta từng đi du lịch hay dong duổi đường trường. Lặng lẽ, ngào ngạt hương của rừng. Đêm ở đây màn đêm sự khiêm nhường giản dị. Tôi có cảm giác đến tiếng gà gáy khuya ở đây cũng hiền. Hương rừng không giằng xé thính giác khíu giác con người . Mùi nào ra mùi ấy cơn gió nào ra cơn gió ấy. 4 giờ sáng tôi ra đầu ban công khách sạn ngước nhìn lên đuôi dẫy Tây Côn Lĩnh. Môt màu sáng bàng bạc có những dải mây bay về phía Xi Ma Cai. Mùi mận Nàn Ma từ nhữn xe hàng dưới chân nhà tôi ở và tiếng cười của những cô gái La Chí đi chợ sớm lanh canh khua vào ban mai.

Chúng tôi trở về xuôi trước đoàn truyền hình QPVN. Họ còn ở trên núi kia họ còn theo Sèn Vạn Vần ra nương ra ruộng bậc thang, họ còn tiếp tục làm cái phim phóng sự về một ông già Nùng đầy chiến tích mà sống hoang hoải bấy lâu. Trên đường trở về tôi sẽ lên Vị Xuyên thắp hương cho những người đã hi sinh trên biên giới Vị Xuyên mấy chục năm trước. Cuộc chiến BGPB đâu chỉ có Vị Xuyên, nhưng Vị xuyên nhắc nhở ta một thời về sự tàn bào của kẻ bất nhân láng giềng. Những người đi cùng tôi thì vui vẻ về một chuyến đi thành công tốt đẹp còn tôi thì không giống họ, bởi trước mắt tôi còn nhiều việc tôi phải làm, tôi làm vì tâm hồn tôi chứ không nhân danh một tổ chức hay một ban liên lạc nào. Nhưng tôi biết ơn họ vì họ hiểu được việc làm của tôi. Cũng như tôi cám ơn các bạn đọc trên trang cá nhân của tôi mà ủng hộ mà yêu quí các nhân vật của tôi đã viết. Hạnh phúc của tôi là ở đấy. Hạnh phúc của tôi là ở chỗ chỉ vài ngày nữa thôi ngôi nhà của Nguyễn Xước Hiện sẽ được bàn giao cho gia đình anh ấy. Tôi không có mặt vì tôi lại phải đi Tây Nguyên đưa Sèn Vạn Vần về thăm lại nơi Vần đã từng diệt nhiều xe tăng và hàng mấy chục quân địch ngày xưa. Tôi sẽ còn tâm nguyện viết về đồi Chalie và ước mơ dựng tấm bia trên ngọn núi mà mấy trăm đồng đội tôi ngã xuống.

Tạm biệt Xín Mần tạm biệt ngọn núi Gia Long có tam giác mạch. Tạm biệt những người La Chí người Nùng goi tên tôi như người thân của đất này. Tôi tự hào vì Xín Mần đã nhớ tôi và yêu tôi

13/7/2015

Đường lên nhà Sèn Vạn Vần và cửa khẩu Xín Mần gần nhà Vần