Rau nào sâu ấy

Về già con người hiền lại, nó y hệt là thằng cu của mẹ ngày xưa. Chả thế bọn trẻ hay nói các cụ toàn chuyện ngày xưa. 

Thế là tốt chứ. Chứ già mà loay hoay chuyện chính trị kèn cựa thì khốn lắm. Khổ sang cả cho con cháu .

Lúc còn bé, nhà tôi nhà gỗ 5 gian ở giữa làng. UB Hành Chính Xã làm việc ngay ở nhà tôi nhiều năm. Ủy Ban chỉ làm việc buổi chiều vì các cán bộ UBHC cũng làm ruộng mà sống như mọi người. Vậy mà sự mẫn cán thật vô bờ. Tôi may mắn hơn chúng bạn ở chỗ UB họ ở nhà mình nên đọc vanh vách nào là Thông Tri, Thông Tư , Nghị Định, …. Mà thực ra là chả hiểu cái gì vào cái gì. 

Nhưng, những cái tên dưới những tờ giấy dán ở UBHC Xã ( tức ở vách nhà tôi ) thì nhớ đến tận bây giờ. Bao nhiêu là giấy khen bằng khen mà của Hội Phụ nữ tỉnh Phú Thọ là tôi nhớ cái tên Lê Thị Ngột kí ở dưới. Mẹ bảo, chị Ngột vẫn hay lên xã mình đấy. Rồi những cái tờ giấy Bằng khen Giấy khen kí tên Phạm Thuần, Đỗ Đức Khóa, Nguyên Thành Đô hay một cái tên rất dễ nhớ với tôi là Lê Huy Ấm ( bố của thằng bạn Lê Hồng Phong người xã Liên phương ) Hình ảnh cái Quốc huy ở giữa và mỗi bên là 3 lá cờ có cái mũi mác nhọn nhọn chĩa ra hai phía in sâu trong trí nhớ trẻ con của tôi đến bây giờ. Nhưng tôi nhớ nhất là cái tên Nguyễn Ngọc Thái Chủ tịch huyện nhà tôi. Sở dĩ tôi nhớ vì bố tôi có đến hơn chục cái giấy khen của ông này kí . Ông ấy kí dưới chữ Chủ tịch huyện Hạ Hòa . Tôi yêu quí và nể phục những cái tên ấy như những cái tên anh hùng trong truyện kiếm hiệp tôi đang đọc. Những cái tên dưới những tờ giấy xưa theo tôi mãi một đời. Tôi yêu quí vì bố tôi có rất nhiều giấy khen mà ở làng ấy ai được như thế. Những cái tên neo lại nơi thành tích của mỗi công dân là những cái tên xứng đáng để ngợi ca, noi theo cho những cuộc đời.

Những năm máy bay Mĩ đánh ra miền bắc tôi đi học cấp 3. Nhà dọn vào trong đồi xa tránh đường tàu. Vườn nhà trồng đỗ đũa nhiều bọ mạt khiếp lên được. Mẹ bảo lấy tro bếp quải thật nhiều. Vườn xu hào có những con sâu to như đầu đũa xanh lét ăn lá xu hào như tằm ăn lá sắn. Mẹ bảo, rau nào sâu ấy. Hỏi mẹ , thế là sao hở mẹ? Mẹ vừa bóc hạt mít luộc để độn cơm vừa trả lời :

- Học cố lên rồi đi thoát li mà tìm hiểu lấy con ạ. 

Rồi mẹ cười cười: 

- Chứ cứ ở làng đói kém thế này ăn cơm độn hạt mít…phải tội lắm

+++

Tôi ít bằng khen giấy khen lắm. Chỉ có 2 cái bằng dũng sĩ hồi bộ đội là của người chính ủy 

Mà tôi kính trọng kí. Đời đi làm của tôi chả mấy có bằng khen hay danh hiệu gì ghê gớm. Bỗng nhiên nhớ chuyện ngày xưa nhớ mẹ nói, rau nào sâu ấy. Nghĩ ái ngại cho những bạn mình có bằng khen do anh X anh Y nào đó kí mà mấy anh đó bây giờ vô Lò hay bị người đời nguyền rủa. Thằng con tôi có cái thẻ nhà báo do anh VAG kí cứ bần thần mân mê của nợ không bỏ được. Có nhiều thứ bỏ đi thì tiếc, treo lên thì …có mà muối vã vào mặt, chỉ vì chữ kí ở dưới...có mà để cho thiên hạ họ bỉu, rau nào sâu ấy. Khổ cả một thời , khổ cho cả Lịch sử.

Đời chả biết đằng nào mà lần.

17/1/2019