Lễ chùa ngày 8/3

Bà Xuân đi lễ. Nhưng bà chỉ lễ ở chùa Hà Linh Tự gần nhà. Chùa ở làng nhỏ với lại toàn các bà, các cụ người làng, sớm tối khói nhang cây nhà quả vườn, thấy nó không thiêng vời thiêng vợi như chùa xa. Mà bà cũng chỉ đủ mỗi tháng ngày một ngày rằm, quả cau lá trầu và thẻ nhang. Lễ rồi ra ngồi gốc cây thị cửa chùa, nhìn những bông hoa dâm bụt, chói lói ven rào mà dấm dứt khóc. Bố mẹ bà mất cả rồi, thằng con trai khùng khoèo của bà cũng bỏ đi rồi. Mảnh vườn nhà bà rộng ra đến nỗi cây chó đẻ mọc như rừng. Tháng ba nào cũng vậy, bà còng lưng nhổ cây chó đẻ phơi khô rồi đốt. Khói cây chó đẻ cay nồng bay miên man.
Nhoáng cái đã 40 năm. Năm 74, thắng trận miền nam rần rần, thanh niên làng chỉ muốn tòng quân ngay mỗi khi đài nói về chiến thắng. Hôm nghe xã đội bảo có đợt tuyển quân nữ, hàng chục cô gái làng Hạ đâm đơn. Ấy vậy chỉ có Xuân và cái Tình là trúng tuyển. Làng Hạ xôn xao vui như ngày 2/9 sắp tới nơi. Cái Xuân thì trúng tuyển là phải, chứ còn cái Tình ngắn ngủn ngoẳn mà cũng trúng nhỉ. Người làng Hạ xưa đến giờ, ai ra lính là mừng như vừa đóng góp chiến công cho nước nhà vậy. Các bủ ngồi ăn trầu trong bữa chia tay 2 cô gái làng lên đường, xít xoa nhìn hai cô gái ngực rõ căng dưới làn áo cánh gụ, thì thầm khen tạng hai đứa này đều mắn đẻ.

Đơn vị toàn gái trung du ấy huấn luyện như con trai vài tháng rồi hành quân vào B. Ngày lên xe ô tô đi B , chao ôi là nước mắt. Khóc rồi cười, ôm nhau mà khóc, rồi lại cười. Nước mắt người này ướt áo người kia. Rồi thì họ cũng thấy miền Nam. Miền Nam đấy là bạt ngàn hoa quì dại Tây Nguyên. Cả tiểu đoàn gái này đến Tây Nguyên lúc quân ta đánh xong Ban Mê Thuột, đang tràn xuống phía biển. Cao nguyên Gia Lai loáng thoáng quân ta, còn thì cứ như cái nhà hoang. Tiểu đoàn đóng ở Đức Cơ và lao vào phát nương trồng cà phê, trồng đào lộn hột. Ngót ngàn gái với vài chục chỉ huy là đàn ông. Đức Cơ ngày ấy chỉ thấy bom mìn và dây thép gai bộn bề. Xuân và Tình chiều chiều ôm nhau ngồi trên đồi nhìn những bông hoa quì cuối mùa vàng lấp ló, mà nhớ nhà mà khóc. Hai đứa chỉ mong được thấy con tàu đưa nó về ga làng Hạ.
Thế rồi ngày thống nhất đến. 30/4/75 cả tiểu đoàn được mổ bò liên hoan. Ngày Liên hoan cũng là ngày Xuân nhận được thư ở quê gửi vào. Quê đói lắm chị ơi, sắn không còn, ăn toàn khoai nước…một chiều hai đứa cùng quê ôm nhau khóc, lên xin về. Chính trị viên quát ầm lên, các cô không có lòng yêu nước , không có chí khí chiến đấu. Cô Xuân đảng viên mà thế à ? Xuân mếu máo, em giả lại đảng cho anh, cho em về em làm lụng nuôi bố mẹ em. Em yêu Đảng nhưng em thương bố mẹ…Mùa mưa đầu tiên sau hoà bình ở Tây Nguyên buồn hoang huỷ trên những trận địa bỏ hoang.

Cả Xuân và Tình đều sốt rét vào dịp tết năm ấy. Lần đầu ăn tết ở vùng đồng bào Ê Đê, bộ đội vào bản uống rượu cần, ăn thịt trâu say bung biêng. Hai đứa con gái làng hạ cũng bung biêng vì sốt rét. Sốt thì sốt cũng phải sé lá chuối gói bánh chưng. Đêm ba mươi ngồi đun bánh nhập nhoè củi lửa đứa nào cũng khóc. Vừa khóc vừa nỉ non , Ở trên thế giới chuyện lấy con gái làm lính thì đầy dẫy ra chứ chả gì chúng mình. Nhưng sao mà cái gì mình cũng thiếu. Chia nhau vải xô , chia nhau miếng xà phòng. Đến cả thuốc sốt rét cũng chia nhau. .. Cả tiểu đoàn có vài chục đàn ông yêu cũng chia nhau nữa ư? Tình bảo với Xuân, phải về thôi mà lấy chồng mà đẻ con thôi mày ạ. Tao chẳng đảng viên tao chẳn sợ…
Nhưng cái Tình chưa kịp bỏ về thì tháng 3 năm 76 nó chết. Nó chết vào đúng ngày 8/3. Căn nhà tiểu đội có lọ hoa Dã Quì màu vàng rưng rưng. Hôm ấy Xê bộ đang liên hoan, chính trị viên đang nói về nguồn gốc ngày quốc tế phụ nữ thì cái Tình lên cơn ác tính. Nó oằn người ngực nó rướn lên, mắt nó long lanh dễ sợ và bẹn quần nó ướt dầm. Nó chết má nó đỏ hơn ngày thường. Xuân rú lên ôm lấy người bạn độc nhất cùng làng . Tình ơi, tao về thôi, tao về thôi. Xuân bỗng tháy con tàu chợ hổn hển chạy vào ga xép làng Hạ hiện lên rú còi thật to.

.....Xuân ra quân với cái ba lô xẹp lép sau ba năm ở Tây Nguyên. Cái tiểu đoàn gái ở Đức Cơ ấy người ta gửi vào làm Nông Trường gọi là Binh đoàn 15. Làng quê vẫn nghèo như lúc Xuân và Tình tòng quân. Vài năm sau Xuân lấy chồng . Ngôi nhà cột tre lợp lá có cái Huy chương cấp bậc Hạ sĩ treo bung biêng trên cột. Sốt rét, ngã nước, bụng báng, rụng tóc, môi thâm tràn trề trong nhà Xuân. Trời chả công bằng với những người đàn bà đi lính chút nào. Đứa con dính chất độc da cam khùng khoèo lồi mắt đốt hết mười năm làm vợ của Xuân, rồi nó mới ra đi. Con chết, chồng Xuân cũng bỏ đi nốt và quãng đời tuổi trẻ của mình Xuân cố gắng quên đi không nhớ nữa .

*
* *
Cứ mùng 8/3 là bà Xuân đi lễ chùa để quên.
Nhưng bà Xuân lầm .
Bà không nhớ làm sao được? Nó cứ hiện về chói lói cánh hoa Pơ Lang đỏ như máu ở Gia Lai. Nó cứ hiện về cái màu vàng cuả bông hoa Dã Quì rợn người trong căn phòng vào cái ngày 8/3, cái Tình chết ác tính. Chỉ cái Tình là thiệt thân thôi. Vào cái ngày người ta tặng hoa nhau thì mày lại chết hả Tình ơi! Bà Xuân biết, lúc chết quần cái Tình đũng ướt, ấy là cái sự sung sướng lần đầu tiên trong đời con gái của nó…

Hà Nội sáng 5/3/2016