Tháng ba mưa nhiều trời như thiu. Ấy vậy mà hoa xoan nở bập bùng. Cứ như thể loại hoa này nó ưa mưa phùn, càng mưa nó càng tím như khói. Chỉ đợi nắng lên là nó rơi ngằn ngặt xuống đất.
Lúc nhỏ tháng này đói nên trẻ con như tôi hay đi bẻ măng Sặt, măng Anh, và giỗ Ngạt. Quê tôi gọi loài kiến đen làm tổ to như quả mít trên cây đít cong tớn là con kiến Ngạt. Kiến Ngạt đông quân đốt đến đau và ngứa. Chúng rất thích làm tổ trên cây cao. Tổ ngạt trên cây xoan đập vỡ ra mùi hăng hơn các tổ trên cây khác. Tổ của nó làm bằng lá khô mục và phân trâu nên rất bền chắc. Tôi đoán chừng đông quân quá nên người ta gọi là Ngạt. Đông ngàn ngạt mà lị.
Đi lấy trứng kiến vào tháng 3 này gọi là đi giỗ ngạt. Mấy đứa con gái mang theo cái nia. Lũ con trai tìm trong rừng hễ có tổ kiến trên cây cao hay trong bụi nứa thì chặt về cho lũ con gái. Chúng nó chém tổ kiến ra từng miếng rồi cắm cây nứa nhọn vào rồi gõ con dao vào thân cây nứa làm trứng kiến và cả con kiến rơi xuống nia. Chúng tôi bẻ thật nhiều bông chit hay cành lá vất lên cái nia cho kiến bò lên rồi nhặt vứt ra ngoài. Vứt gần quá kiến lại bò vào và bò lên chân mình. Phải làm nhiều lần như thế hàng vạn con kiến mới ra hết cái nia để trơ lại những trứng kiến trắng nhe nhởn. Có khi cả buổi chiều kiến đốt xưng chân cũng chỉ được một bát con trứng. Trứng kiến trắng thơm lắm. Lũ con trai bốc ăn sống. Lũ con gái kêu choe chóe giằng lại để tối mang về làm nhân bánh sắn. Bánh sắn nhân bằng kiến ngạt trộn lá kiệu băm ăn ngon lắm. Vài chục năm nay tôi vẫn nhớ mùi thơm của nó. Mùi thơm trinh nguyên của thiên nhiên xa xăm mà có tả cũng chả có giấy bút nào tả nổi.
Bao nhiêu tháng ba đi qua, về quê vẫn thấy hoa xoan bập bùng và những tổ kiến đen chũi như quả mít trên cây xoan bụi nứa. Hỏi con trẻ có biết đi giỗ ngạt về làm nhân bánh không? Chúng nó lắc đầu nhìn mình như người lạ.
21/3/2016
No comments:
Post a Comment