Chuyện về CHÍNH TRỊ VIÊN

Trung úy Đoàn Văn Mấu quê Phủ Lý. Năm ấy cũng đã 28 tuổi. Đã từng đánh nhau ở Lào vì thế ông rất hay kể chuyện về Lào. Và theo ông ấy thì người Lào cũng giống như người Tày, nên cứ ai người Tày trong đại đội là ông ấy yêu quí. 

Tuần có 2 ngày sinh hoạt đại đội thì cả hai ngày Chính trị viên cầm chịch (Tư tưởng mà lị). Ông rất thận trọng với đám lính ngộ chữ này nên không mấy thiện cảm. Ông ấy lệnh mỗi trung đội tháng ra một tờ báo tường. Thôi thì cả 4 Bê 4 tờ báo tường đẹp ơi là đẹp, đủ cả văn, thơ , nhạc , hoạ , chuyện tranh truyện cười xanh đỏ vui mắt lắm. Nhưng ông chỉ dò tìm những cái tên của mấy chú tân binh Phú Lương người Tầy mới bổ xung. ( số là trong đại đội tôi có 7 người là dân tộc Phú Lương bổ xung về sau ) Còn như Ngô Thịnh, Trọng Luân, Triệu Bình , Mạnh Tiêu, thầy Kim Long, Thầy Huấn, cả anh Thiệp Hải Phòng là cây văn hoá cũng đừng hòng nhé.Thơ á, vẽ đẹp á, chả là gì. Một lần, ông dò ra bài thơ “đào hầm “ của binh nhì Ma văn Mát . “ Đào hầm mỗi ngày một lần / đào hầm mệt lắm/ nhưng căm thù giặc sài lang / mồ hôi ướt áo chẳng cần . ”Các bạn đừng cho là tôi bịa nhé, chính tôi làm tờ báo ấy đấy. Trong cuộc sinh hoạt tiếp theo, chính trị viên gọi Ma Văn Mát lên. Ông bắt tay, khen ngợi rồi hỏi :

- Đồng chí đào hầm bằng gì? 

Mát trả lời :

- Bằng cuốc chim. Vì hắn được phát cái cuốc chim.

Chính trị viên khen tốt lắm, thế chứ ! cuốc chim là vũ khí diệt Mĩ đấy. Cái cuốc chim của đồng chí không kém gì cái xẻng của đồng chí Giang. Đồng chí viết như thế là toát ra từ đáy lòng căm thù giặc, đồng chí phải báo tin về cho gia đình thành tích của mình và phải căm thù giặc hơn nữa rồi động viên bố mẹ cũng căm thù giặc trồng nhiều khoai sắn. 

Tối hôm ấy tôi thấy Ma Văn Mát hí hoáy viết thư tới khuya lắm.

Hôm sau tôi hỏi : sao mày viết là giặc sài lang. Nó bảo thằng nào đểu cũng là sài lang tất. Tôi chịu nó. Mà tôi cũng chẳng hiểu sài lang là gì .

Trung uý Mấu chọn liên lạc riêng cho mình là binh nhì Lí Trọng Nghẻ. Không phải là Nghé đâu nhá. Nhưng ông ấy cứ gọi nó là Nghé. Ông ấy bảo gọi thế cho nó hiền lành gần gũi mình hơn. Lí do nó là người dân tộc. Công nhận nó hiền, khoẻ , thật thà . Ông ấy thích lắm. Hiền, thật thà, khoẻ là tiêu chuẩn trước tiên để chọn liên lạc và công vụ của các thủ trưởng. Có điều thằng này nghiện thuốc lào dã man, mà chính trị viên thì lại không hút thuốc. Suốt ngày kè kè bên thủ trưởng , đến giờ nghỉ nó nhào ngay xuống bếp anh nuôi hút một điếu phê quá ngã ngửa ở gần bụi chuối đúng lúc trung uý Mấu đi xuống. Chính trị viên há hốc mồm nhìn chú liên lạc của mình nằm ti hí mắt dưới đất hiền từ nhìn thủ trưởng. Nó cứ nhìn trung uý Mấu mà không dậy nổi, ở đôi mắt đang nhìn thủ trưởng với một phần hai con ngươi lăn ra hai giọt nước.

Sau lần ấy ông Mấu cho phép nó được hút thuốc lào tại C bộ, nhưng mỗi ngày 4 lần chia đều ra hai buổi.

Chúng tôi vào lính thì đã có sẵn 4 cô Chị Nuôi rồi. Hai tháng sau lại bổ xung 2 cô nữa. Mỗi khi mấy cô chị nuôi mặc cái áo lót đông xuân nữ màu trắng đi giặt về là tụi mình khoái lắm. Em nào cũng binh nhất nhá, bọn mình thì binh nhì. Nhưng các binh nhì cứ dán mắt vào mấy bộ ngực hiên ngang của cấp trên. Cấp trên cũng tạo điều kiện cho cấp dưới bổ túc và tỏ ra thông cảm với những cái cổ họng đang chạy lên chạy xuống. Chính trị viên cáu lắm, còn đại trưởng thì cười hi hí : chúng mày coi chừng à, mấy tằng sin viên là nó tĩ lắm lố. Cả tiểu đội nữ gọi đại đội trưởng là “đại trưởng ” nhưng tịnh không cô nào dám gọi chính trị viên là “Chính viên ” hay “ trị viên ” bao giờ cả .

Rồi chúng tôi đi B. Cả đại trưởng và chính trị viên dẫn quân vào đến trạm 5 Trường Sơn thì chia tay chúng tôi để quay ra Bắc. Hôm ấy đúng vào 30 tết. Cả hai ông xuống từng võng bắt tay và ôm từng người chiến sĩ của mình. 

Bốn tháng ở bên nhau, biết bao chuyện lặt vặt vui buồn mà chỉ có đời bộ đội mới nhớ được nhiều về nhau đến thế. Trong bóng đêm Trường Sơn, tôi vẫn cảm nhận ra hai ông ấy trào nước mắt.