Hoa Đào

Hoa Đào

Năm 1958 tôi đi học vỡ lòng rồi. Hai năm học vỡ lòng cơ chứ. 1957 mới 5 tuổi nhưng vì ở chung nhà với bác cả lại nghịch ngợm nên chị con bác đi học tôi phải đi theo ngồi bên chị. Chị học dốt hơn thằng em cởi truồng ngồi bên cạnh ( chả hiểu sao hồi bé mình hay cởi truồng thế). Chị bị đúp lớp vỡ lòng mình vào học cùng chị chính thức luôn năm sau. Vì thế tuy học vỡ lòng thì năm 1958 tôi đã đọc thông viết thạo.

Gần nhà có thằng bạn bố nó là thượng úy . Ngày ấy bố nó là sĩ quan to nhất làng. Chỉ nhà nó tết mới có nhiều pháo nhiều kẹo. Tết, bố nó từ QK Tả ngạn về mang cho mấy tập truyện tranh. Lần đầu tiên tôi được đọc những cuốn truyện tranh quí giá ấy. Gần sáu mươi năm sau tôi vẫn nhớ vẫn ngửi thấy đâu đây mùi giấy mới thơm hít hà thủa ấy. Cuốn truyện ấy mang tên CHIẾN THẮNG MÙA HOA ĐÀO. Đến bây giờ vẫn nhớ con ngựa phi như điên mang cành hoa đào của Nguyễn Huệ về nam tặng vợ là công chúa Ngọc Hân. Cái tên họa sĩ Tạ Thúc Bình ăn vào trí nhớ tôi từ đó.

Lớn tí nữa, lại nhớ một tết về. Cây đào ngoài vườn nhà tôi nơi tôi hay treo cái bẫy chim chào mào non mơn mởn búp mà hoa thì thưa thớt. Đào quê tôi ít hoa lắm cánh phớt hồng và mong manh như hoa lê ( bố tôi gọi cây lê nhà tôi là cây mắc cooc). Sau mùa xuân những quả đào bé như mầm giềng xanh như màu lá mạ. Cây đào rõ to chỉ độ mươi lăm quả. Bố tôi bảo, đào là giống quả quí. Chả biết quí thế nào tôi chỉ ưa cái mùi quả đào già chưa chín có vị chua và thơm một cách lạ lùng.

Lại tết, cây đào ngoài vườn lốm đốm hoa, chim sâu nhảy chon chót trên cành cây. Tôi sợ nó dẫm lên cánh hoa nên đuổi huây huây. Con chó con nhao ra gốc đào khiến lũ chim bay vù lên cành lê đứng ngó ngoáy.

Chiều 28 tết bố tôi về từ trường cấp 1. Ông cất cặp sách rồi cầm dao ra gốc đào. Tôi nín thở nhìn theo. Ông ngắm nghía rồi chặt một cành to đầy búp non và lác đác mươi nụ hoa. Chả có lọ có bình, bố tôi buộc cành đào vào cột nhà. Ông bảo ngày tết dưới xuôi người ta cắm hoa đào. Tôi ngó ra cửa chuyến tàu hỏa qua cửa nhà về xuôi kéo còi toe toe. Có một cảm giác buồn buồn khi nhìn vào chuyến tàu ngày áp tết đó.

Tôi nghe bố gọi, thằng cu đốt nắm đóm thui nhựa gốc cành hoa đào cho nó tươi lâu. Tôi châm đóm và thui lên gốc cành đào bố vừa chặt. Chả có tí nhựa nào chảy ra. Tôi bảo bố, không có nhựa đâu bố ạ. Ông im lặng không nói gì. Cành hoa đào nhuốm khói lam nham đến là thương .

Từ ấy kí ức hoa đào với tôi là truyện tranh ông lính cưỡi ngựa gò lưng phi trong mưa rét mang cành đào Thăng Long về Phú Xuân cho vợ ông Nguyễn Huệ, là chú chim sâu nhảy lách chách trên cành, là khói đốt lam nham nơi gốc cành hoa. Nhưng càng lớn lên tôi ngẫm ra rằng, hầu những loài cây trút hết tinh túy tạo nên hoa đẹp thì nhựa của nó càng ít. Cây Mận cây Lê cây Cúc cây Hồng cây Lan cây Ly … cây Mộc miên… chẳng cây nào có nhựa nhiều.

Tôi ngụ lại ở Hà Nội lấy vợ ở xứ này lại đúng vào vùng đất hoa đào. Ấy vậy tôi vẫn không thể thích hoa đào Nhật Tân hay Quảng Bá hay Xuân Đỉnh vùng quê vợ tôi. Tôi vẫn cứ ngẩn ngơ nhớ cây đào trên mạn ngược quê tôi rất ít hoa và nhiều búp. Cái giống hoa phơn phớt hồng không rực rỡ nhưng say đắm nhẹ nhàng như gái quê.

Chiều qua vợ chồng đèo nhau về mạn hồ Tây thắp hương cho bố mẹ, nhìn người ta chở hoa đào Tây Bắc về nghìn nghịt. Tôi thương thế những cành cây khô khốc, nụ hoa bé tí hệt như người mẹ già cam chịu rét mướt ôm ấp những nụ con thơ đang li biệt xứ người

12/2/2021