CHỢ BƯỞI

Ra trường, về cơ quan công tác, tôi được phân ở khu tập thể. Ngày ấy mạn Bưởi kể từ dốc Bưởi về phía Tây, phía Bắc còn thưa thớt, lèo tèo, quê quê. Khu tập thể nằm trên con đường lổn nhổn, từ dốc Bưởi hút về phía Tây, đến viện E thì lượn lượn qua Cổ nhuế, Vẽ, Nông lâm, lên phà Chèm, về quê tôi. Căn phòng tôi ở nhìn xuống mặt con đường ấy. Bên kia đường là hợp tác xã dệt của làng Nghĩa Đô. 

Nhớ là nhớ thế này, nhớ chuyện nhỏ này, nhất là khi mấp mé đông về, se se lạnh, quết quết mấy hạt mưa như mấy hôm nay. Cứ tang tảng sáng, lại nghe tiếng hát ồ ồ, ề ề, chẳng ra bài ra điệu gì ở phía dưới đường, cứ trôi dần từ phía Cổ nhuế về phía dốc Bưởi. Đấy là giai điệu của "thằng Rồ", chẳng ra thơ, chẳng ra hò hát, cứ ồm ồm, nhảy cóc. Tôi đã hé qua cửa sổ, căng tai nghe nhưng không rõ được từ nào. Có vẻ như một bài Đồng giao - Nhưng là Đồng giao của người rồ. 

Sớm sớm "Thằng Rồ" đi làm từ tảng sáng. Nhà Rồ ở Cổ Nhuế, nghe nói thế, mà đi từ phía ấy thì chắc là đúng thế. Rồ quãng 18-22 tuổi (khó đoán tuổi ngừoi rồ lắm!). Dáng Rồ cao, nom như cầu thủ bóng rổ. Đông cũng như hè, Rồ chỉ vận chiếc quần đùi, đồng lạnh thì thêm tấm chăn dạ rách, quấn như người Hindu. Chố làm việc của Rồ là chợ Bưởi. Rồ cứ đi tha thẩn trong chợ, chứ cũng không làm giúp người này, người nọ như những người ngớ ngẩn khác. Mà trần trùng trục thế nom cũng hãi, ai dám nhờ. Cứ đi như đi tuần trong chợ, rồi người mua cho, người bán cũng cho, chủ yếu là hảo tâm (Hồi ấy tâm người hảo lắm). Chắc chiều tối Rồ lại theo lối cũ, về nhà, nhưng không biết có ngêu ngao Đồng giao như khi đi không, vì lúc ấy muộn, tôi cũng bận túi bụi nên không khi nào thấy.

Tôi lại nhớ một lần, lần ấy thế này, nhớ mãi. Tôi và mấy người trong phòng ra chợ Bưởi mua chuối đi thăm người ốm. Mặc cả là do mấy bà, mấy thằng tôi giữ xe đạp hoặc ngồi chầu rìa chờ xách chuối. Nải ngon thì đắt, những 4-5 đồng, nải rẻ thì xấu. Ngon mà ít tiền thì lại là chuối rời, vài quả một. Đang vân vê, tính toán thì tôi thấy có ai vỗ vỗ sau vai. Ngước lại nhìn thì ra Rồ. Rồ xin quả chuối. Đã mua đâu mà cho được. Chưa kịp xử lý thì anh bạn cùng đi đã nhanh nhảu nhấc túm chuối 4-5 quả rõ ngon đưa cho Rồ. Tôi bất ngờ, bà chủ hàng chuối còn bất ngờ hơn. "Ơ cái nhà ông này, ...". Anh bạn tôi tưng tửng: "Nó rồ, không cho, nó đạp cho mấy cái thì hơn à? Làm phúc làm đức, ăn nên làm ra". Ức quá, bà ấy vứt phạch con dao cắt chuối xuống đất: "Rõ dở hơi, của người phúc ta".

Tôi đi lang thang chân trời góc bể, khi về chẳng thấy Rồ đâu. Bây giờ con đường lổn nhổn ngày xưa ấy thành phố Hoàng Quốc Việt khang trang. Bây giờ, từ nhà tôi ra chợ Bưởi có đến 4-5 cái chợ, chẳng phải ra mãi tận chợ Bưởi mua chuối nữa. Bấy giờ, bà bán chuối ngày ấy đã 40-50, phúc đức còn sống thì cũng phải cao tuổi lắm rồi, không biết còn bán chuối không?