Ba người bạn lính Phần 1
Tháng 2/2007
Buồn , nhưng cứ phải nói ra, cứ phải viết
lại, nếu không cho đến lúc già quá rồi vẫn không hết cắn cứa trong lòng.
Đã là bạn của nhau mà không có cách gì , ít ra là gặp lại nhau mà hỏi han
xem bạn mình đã sống ra sao trong ngần ấy năm trời sau cuộc chiến tranh mất còn
. Ấy là tôi nói với bạn của tôi . Bạn lính .
Giống như những người lính trở về từ
chiến trường chống Mỹ . Tôi cũng nằm trong số những cựu chiến binh hay
xúc động vặt . Mỗi chuyến đi công tác , đi du lịch , hay vì lí do gì đấy mà qua
miền trung , miền nam tới đâu là lũ trẻ chỉ ào đi kiếm chỗ nhậu , chỗ vui , đàn
bà thì tìm mua đặc sản còn mình cứ lang thang mơ mẩn tìm về trận địa cũ , tên
người tên làng cũ .
Có chiều trên đường vào Tây Nguyên , nhìn hoa cúc
Quỳ vàng xuộm ven đường , nhờ chú lái xe dừng lại , bẻ cành hoa rừng hắc mùi cầm
lên xe nước mắt cứ ứa ra , lũ trẻ cười ồ lên vì anh già lẩm cẩm . Trách làm sao
được họ . Buồn vui là quyền của mỗi người . Họ vui mà mình buồn cũng là có lỗi
cho cả đoàn . Vì thế , già rồi , có buồn ra chỗ khác mà suy tư . Ở đây còn ối
chuyện khác phải bàn . Chuyện chứng khoán , sàn này sàn nọ , cổ phiếu cuả
thằng nào mấy chấm . Dự án thằng nào được cấp vốn thằng nào chưa được cấp…
Mấy người bạn tôi mà tôi kể dưới đây, không biết
bây giờ có hiểu chứng khoán là gì không ? Mà nếu có hiểu thì có làm được gì
không ? Chắc khó lắm . Ba khoán ngày xưa đã khó , đến khoán mười đã vất vả trầy
vẩy thì những người lính như các anh làm chuyện chứng khoán cũng tội nghiệp lắm
.
Ngưòi thứ nhất.
Anh ấy tên KIM BẰNG . Một cái
tên nghe cũng nghệ sỹ. Mà quả thật anh ấy nhiều tài . Nguyên là thợ bậc 4 máy
nổ nhà máy điện vùng cao nhập ngũ cùng chúng tôi một ngày. Ấy là vào những ngày
ác liệt của năm 72. Tiểu đoàn tôi gồm sinh viên , giáo viên và cán bộ vùng gang
thép. Chỉ sau mười ngày tập trung , tiểu đoàn tổ chức văn nghệ liên kết thi đua
với địa phương . Đêm ấy anh Kim Bằng hát hay thế . Anh như nghê sỹ thật ấy chứ.
Về sau , khi có lần hát trong hội diễn sư đoàn ở Tây Nguyên tôi vẫn thấy
anh hút hồn tôi bằng cái âm hưởng của người dân tộc vùng cao phía Bắc , mà đã
là chất dân tộc thì nó ngấm sâu và lâu lắm . Lạ , anh ấy 30 tuổi mà trông vẫn
trẻ , lại là người xung phong nhập ngũ chứ không giống như tôi , tôi đi theo
tiêu chuẩn gia đình chưa có ai nhập ngũ . Anh thì lớn tuổi , có người em đã đi
B. Anh cười : Ai chả phải đi , đến chúng mày sắp tốt nghiệp Đại học còn đi nữa
là tao.
Ba tháng huấn luyện xong. Đêm chuẩn bị bắn đạn
thật ở núi Hanh, Phú Bình, tôi và anh cùng đi gác trận địa . Đêm ấy mắc võng trên
rừng bạch đàn gần anh . Tháng 11 heo may nhè nhẹ . Trời nhiều sao và sâu hun
hút . Các nhà văn cứ bảo trời cao vút , nhưng chắc chưa có ông nào nằm
ngửa giữa rừng nhìn trời vào ban đêm như cánh lính thời trận mạc chúng tôi . Theo
lính thì trời sâu hun hút chứ chẳng anh nào nói là trời cao vút cả . Đêm ấy anh
Bằng bảo với tôi thế .
Bốn cái võng cứ chùng xuống căng lên theo nhịp
những chuyện Đông, chuyện Tây, theo lập loè tàn thuốc. Ai cũng kể về quê , về mẹ
cha , về lớp cũ . Anh Bằng nằm yên . Anh gợi chuyện mọi người, còn anh thì
không tham gia . Cứ im lặng , cứ thở dài . Khuya lắm , tự dưng anh ấy hát . Kì
lạ không? Anh ấy hát "Trước ngày hội bắn" . Không ai lên tiếng . Rừng lặng
im . Trời cũng lặng im , lành lạnh . Rồi anh ấy khóc . Sợ lắm . Hồi ấy anh ấy
già hơn cả . Người già khóc sợ lắm . Nó cứ lờ lợ , đùng đục cả tâm hồn . Chúng
tôi im , chúng tôi không dám hỏi gì nữa.
Hai tháng sau . Chúng tôi hành quân đến
sông Bạc. Đêm ấy trăng sáng như ngọc đổ. Tiểu đoàn trú quân ở bãi khách gần
sông . Cánh lính cơ quan cũng tỏ ra nghệ sỹ, tụ tập nhau ra bờ sông nằm trên đá
nhìn trời , nhớ về miền Bắc bất chấp kỉ luật của binh trạm . Và , đêm trăng bên
bờ sông Bạc ấy chúng tôi nghe anh kể chuyện về mình .
Sinh ở Nam Hà , hoc trung cấp cơ điện rồi
về làm thợ máy nổ ở nhà máy . Đẹp trai , hát hay , vẽ tài . Anh luôn là tâm
điểm chú ý của các cô gái thợ trong nhà máy xứ Thái này. Nhưng anh phải lòng cô
gái người dân tộc , cháu ông Giám đốc. Cô y tá mắt dài như lá bạch đàn , hát
cũng hay mà múa cũng cừ. Gặp nhau, trai tài gái sắc, thế là nên vợ nên chồng .
Có con rồi , họ vẫn là cặp song ca chính của nhà máy. Ai mà chả thầm ghen ,
thầm ước được như vợ chồng Kim Bằng . Cứ mỗi lần xem vợ chồng Kim Bằng song ca "Trước ngày hội bắn" lũ thanh niên trẻ nuốt nước bọt , cổ họng chạy lên chạy
xuống . Nghề của anh trực máy nổ, nên hay đi ca 3. Một đêm vừa đi làm , trời sắp đổ mưa to . Nhờ người trực chạy quay về lấy áo mưa . Gọi mãi , đẩy
mạnh cửa vào Bằng gặp ngay cảnh tượng hãi hùng . Một chàng thanh niên bò trên
giường vợ mình nhẩy xuống . Anh Bằng nhận ra chàng y sĩ nhà máy và kịp tống vào
quai hàm kẻ tình địch đòn trời giáng . Thằng ấy không đổ , chạy mất . Đêm ấy
anh Bằng sụp đổ . Những ngày sau càng sụp đổ hơn , vì vợ anh không những không
sợ mà còn thách thức anh , nếu anh bỏ cô ta anh sẽ bị nghỉ việc . Uất ức
hơn nữa , chính giám đốc nhà máy gọi anh lên đánh tiếng doạ dẫm , không được
làm ảnh hưởng tới uy tín đảng viên , vì anh y sĩ nọ là đảng viên , còn Bằng thì
vẫn đang là quần chúng .Vậy ra , anh chẳng là gì hết , không có quyền giữ được
vợ vì anh chưa phải là người “ đồng chí ” , anh không phải là cán bộ . Suốt mấy
tháng trời , nghẹn ngào nhìn kẻ tình địch hằn học mà không làm gì được . Sống
chằn chọc trong ý nghĩ mình vẫn chưa phải là cán bộ , đảng viên thì không
trả thù được kẻ xấu kia .Và , anh quyết tâm phải phấn đấu trở thành đảng viên ,
phải trở thành cán bộ, để trả thù . Anh xung phong nhập ngũ . Con đường nguy
hiểm nhưng cũng nhanh nhất để trưởng thành , để trở về nơi anh nung nấu sự đời
. Con sông Bạc về đêm chảy vắt vẻo trên từng vạt đá , trăng cuối năm leo lẻo
trong . Vài chùm pháo sáng ẻo lả như mảnh sao sa cuối trời nhạt nhẽo .
Nằm nghe anh kể mà cái lạnh cứ chạy từ sương sống dần lên đỉnh đầu . Chao
ôi, anh ấy liều thế ư ? Thảo nào anh ấy phấn đấu như điên , chỉ còn biết dồn
sức cho ý nghĩ duy nhất , phải nhanh được vào chiến đấu , phải trở thành dũng
sĩ , phải lập được chiến công.
Vào chiến trường Tây Nguyên , tôi
và anh lại được về cùng trung đoàn . Đợt ấy, những giáo viên phổ thông , những
thợ máy được bố trí về những đơn vị trực thuộc . Anh Bằng thì không , anh xin
về bộ binh . Về Tiểu đoàn 7, rồi lại xin về đại đội chủ công . Khỏi phải nói
đến những nỗi vất vả của đai đội chủ công bấy giờ . Chốt giữ, phục kích ,
đánh giao thông , đánh cứ điểm . Cứ chỗ nào ác liệt là chủ công có
mặt . Mà anh Bằng là tiểu đội trưởng mũi nhọn . Những tháng ngày sau kí kết
1973, kẻ địch thường xuyên phá hoại hiệp định bằng những cuộc hành quân lấn
chiếm . Tiểu đoàn 7 là tiểu đoàn liên tục tác chiến . Mùa mưa Tây Nguyên sao mà
khủng khiếp thế. Đánh trận cũng khổ, mà ở chốt cũng cực. Đến anh nào yếu ốm ở
kiềng tăng gia cũng nhọc nhằn không kém . Những trận đánh đường 15 , đường 5A,
5B , làng Dit , Lệ Ngọc đã khiến kẻ thù phải lùi lại và chấp hành hiệp định .
Chỉ sau mấy tháng chiến đấu . Tôi gặp lại anh Bằng . Trông anh già nhiều quá,
nhưng mắt sáng và anh rắn đanh lại . Ấy là ở hội nghị những trận đánh hay những
người đánh giỏi toàn trung đoàn . Anh ôm chầm lấy tôi và khoe, tao kết nạp rồi
, hai huân chương , có thư khen về cơ quan rồi , mày thế nào ? tao phải trở về…
phải trở về . Thoáng vui mà anh bỗng chùng xuống , con mắt đờ dại đi...
Miệng lẩm bẩm ngoài ấy bây giờ … thế nào nhỉ...
Và cũng chỉ sau 2 tháng tôi và anh
lại gặp nhau . Nhưng gặp ở viện trung đoàn . Mùa mưa thối trời thối đất khiến
lính sốt rét quá nhiều . Đã có vài thằng bạn người thành phố ác tính mà đi ra
rừng Lồ ô nằm rồi . Tôi với anh Bằng lại được ở cùng một lán . Thật đã quá ,
bạn cũ ở với nhau vừa dễ chuỵện , vừa dễ ca cóng . Mưa ác lắm , nước suối sôi
ùng ục. Lá rừng gục xuống dính nát vào nhau . Cái ăn chỉ là cá khô nấu lá
chua . Có tý rá đậu nhường cho thằng ốm nặng và thương binh . Những thằng sốt
rét thì tự vào rừng kiếm bất kì cái gì có thể ăn được . Tôi khoác áo mưa đi đào
măng . Mão lùn người Đông Kinh, Đông Hưng, Thái Bình đi lật đá tìm cua . Anh Bằng
nói , để tao đi đánh cá . Anh móc túi cóc đếm ra 10 cái kíp số 8 màu đồng
đỏ . Chuyện này thường . Vì bộ binh ai chả đánh bộc phá . Nhưng
nước suối to đánh kíp ăn nhằm gì . Biết vậy nhưng không được gàn , sợ sui
sẻo. Chiều . Mưa day dả . Tôi chui về lán trước giờ tiêm của viện . Mão lùn về
từ bao giờ đang mân mê 4 con cua chiến thắng . Anh Bằng chưa về . Tự nhiên buồn
thế . Hai thằng sốt nặng rên hừ hừ, nôn oẹ , rồi khóc . Rừng thâm như màu mắm
tôm . Bỗng nhốn nháo từ phía phòng khám chân đồi . Anh Bằng lao vào hu hu khóc
. Luân ơi tao bị rồi , tao bị nát bàn tay rồi , khốn nạn không , ôi trời
ơi , hết rồi... Bọn tôi lao tới lau mặt lau cổ đầy máu . Bàn tay tơ tướp,
những ngón tay toe toét như ngọn măng bóc dở, đỏ ngòm máu. Quân y lao xuống .
Băng bó. Lấy lời khai , tìm hiểu tình trạng gặp nạn . Mấy ông cán bộ viện
nhăn nhó vì để xẩy ra hiện tượng thương vong trong bệnh viện . Đêm
nặng nề . Đạn đại bác phía HÀM RỒNG táng về ùa với mưa rừng tê tái . Bằng
áp mặt vào vách hầm mắt mở trừng trừng . Tôi nghĩ anh ấy buồn vì khó có cơ hội
trở về đơn vị chiến đấu . Anh ấy máu đánh giặc mà .
Trời đất ạ , buộc cả 10 cái kíp số 8 làm một chùm
giật nụ xoè , chùm kíp mắc ở bàn tay nổ đồng loạt bàn tay phải như có hàng ngàn
mũi dao nhỏ dóc thịt ra. Bây giờ trông cuộn băng to như cái chổi trên tay anh
mà thương . Măt sám đen khói thuốc , rửa không sạch trông càng thảm hại . Sáng
hôm sau , anh được gọi lên gặp quân pháp làm việc. Sao lại làm việc với quân
pháp nhỉ ? anh đi liêu xiêu , mặt cúi xuống từng bậc đất nhấp nhính bùn , dặt
dẹo . Cả lán bó gối nín thở chờ anh về . Chẳng ai buồn ca cóng . Mấy con cua
của Mão lùn cũng nằm im dưới gậm sàn chân co quắp. Bâng khuâng nhớ những ngày cùng
đại đội ngoài Bắc. Liệu anh có lành lặn mà về không ? cuộc chiến đấu cho ngày
trở về của anh sẽ sứt mẻ thế nào đây...
Gần trưa anh về . Con người Bằng bây giờ
khác hẳn . Sụp xuống , khóc như trẻ nhỏ. Cả lán hai thằng què, ba thằng sốt rét
túm vào an ủi anh . Anh bưng mặt . Hết rồi , chấm dứt rồi , sạch sẽ hết
mọi thứ rồi ... ối cha mẹ ơi . Anh cứ hưng hức khóc hồi lâu , rồi ngẩng lên nhờ
tôi cởi ba lô, lấy ra cuốn sổ chép bài hát và bảo, mày cầm lấy mà dùng .
Tao không cần nữa . Thì ra, anh ấy tự thương . Chao ôi , anh Bằng tự thương !
Nghĩ mà không tin được. Anh ấy có hèn nhát gì đâu , tấm gương chiến đấu viết
trên tờ tin trung đoàn hôm nào vẫn còn đây. Thế mà ...
Ngày ấy chuyện tự thương ở chiến trường là nghiêm
trọng lắm . Nhìn vết thương là người ta biết ngay thôi . Nhưng anh Bằng tự
thương thì chỉ tôi biết vì sao .Tôi im lặng .
Anh lầm rồi anh Bằng ơi . Máu của chúng ta đổ đâu
chỉ vì cái sự tầm thường ấy
Tới giờ mấy chục năm không biết anh cư ngụ nơi
nào. Ai giúp anh trả món nợ đời kia ?
( còn nữa )
No comments:
Post a Comment