Ngày ấy xa rồi,

Thật ra ngày ấy mà tôi kể trong chuyện này mới cách đây 50 năm thôi. Ấy là những năm 60 của thế kỉ trước. Lúc ấy thằng Đế quốc Mỹ mang tàu bay đến ném bom vào miền Bắc nước mình. Thằng Mỹ cứ nhè đường xá cầu cống mà táng bom xuống. Có nhiều đận nó quăng cả vào trường học vào bệnh viện. Đểu hơn nữa là nó thả bom vào những chỗ đê hiểm yếu khiến đê vỡ mà dân ta chết lụt. Những năm ấy doc đường tàu quê tôi cứ cách độ vài trăm mét là có một chỗ xếp chồng kiểu chuồng lợn những phiến gỗ tà vẹt đỏ au và cả những bó thanh ray cỡ đôi chục thanh ở ngay ven đường. Họ làm thế để đề phòng máy bay đánh hỏng đường tàu thì có ngay vật liệu mà thay vào.

Những đêm trăng, lũ trẻ chúng tôi tụ tập ngồi trên đống tà vẹt thơm mùi gỗ đợi những chuyến tàu khách chạy qua để chỉ chỏ và reo hò. Chúng tôi nhìn những đoàn tàu qua làng thèm thuồng, mơ một ngày nào đó đi xa. Vài tháng sau có những người công nhân xách những thùng hắc ín đen xì đến, họ vơ cỏ và cành cây khô đốt lửa đun cái thùng ấy rồi lấy chổi chít quét lên những thân tà vẹt. Những chỗ ngồi tụm năm tụm bẩy của chúng tôi bỗng chốc thành cái bẫy chuồn chuồn. Những phiến gỗ nghiến, gỗ lim qúi hóa khoác một lớp nhựa đường đen kỉn. Quê tôi vùng rừng. Người quê tôi sành về gỗ lắm. Ai cũng biết những chồng tà vẹt kia là gỗ quí vậy mà suốt 7, 8 năm chiến tranh dọc đường tàu hỏa qua làng không hề mất một thanh tà vẹt.

Có một chuyện tôi nhớ đến giờ. Vaò năm 1967 tàu hơi nước thiếu than nên phải đốt kèm củi gộc. Nhìn trên đầu máy thấy xếp củi như chuồng củi tết làng tôi. Một hôm tàu dừng lại cổng nhà anh Định ụt. Anh Định ụt nhà nghèo và lại ngọng líu lô. Hai tài xế tàu hỏa nhảy xuống ì ạch khuân phiến gỗ lên tàu làm củi . Họ thích loại củi này vì có dầu hắc ín nên dễ cháy. than lại đượm , nhiệt lượng lại cao. Anh “Định ụt” lao ra ngăn lại. Anh nói : “ Pá hoại , ông ược pá loại. “ ( phá hoại, không được phá hoai) và kiên quyết giữ những phiến gỗ tà vẹt lại. Nhà anh Định nghèo lắm. Anh Mồ côi cha mẹ lại nuôi các em ăn học tử tế. Anh đi đơm đo hàng đêm bán lươn bán cá nuôi thằng Hưởng bạn tôi học hết cấp 3. Năm 1970 nó đi học công an rồi về Việt trì làm trưởng đến phường.

Ngày ấy xa rồi. Những người nông dân quê tôi như anh Định ụt đến giờ vẫn nghèo. Mỗi lần về quê nhìn người làng thấy thương bao nhiêu thì kính trọng bấy nhiêu. Chả biết các bạn thế nào chứ cạn nghĩ như tôi, bây giờ tôi thấy nông dân chân lấm tay bùn họ thánh thiện hơn cán bộ đảng viên nhiều lắm. Cái ngày cán bộ đảng viên đi trước gương mẫu với nhân dân xa rồi. Xa lắm rồi.

3/10/2019