Lại sắp đến Rằm Trung thu. Ngày xưa nhà tôi ỏ giữa làng, nơi có con đường quan trèo qua đường tàu hỏa Hà nội Lao Kay. Ở chỗ ấy có hàng quán và một cái điếm canh. Nhà tôi nhà thằng Vân thằng Khoa thằng Thành thằng Cư và cái Thành Quì …gần nhau. Năm 1963 xã xây một cái sân kho HTX và cái nhà “Hội Trường Nhân Dân Xã “ to tướng. Chỗ ấy là trung tâm Văn Hóa làng tôi. Họ diễn kịch cải lương hay chiếu phim lưu động cũng ở đấy. Những đêm trăng lũ trẻ con có đến vài chục đứa như tôi nô đùa. Thời ấy chúng tôi sinh hoạt đội THIẾU NIÊN TP oách lắm. Mỗi tuần đều có báo công, diệt được bao nhiêu con ruồi con muỗi, con chuột. Đi chăn trâu có kì cọ trâu sạch sẽ không? Điểm học ở lớp có điểm mấy? có cãi lại bố mẹ lần nào không? Cứ thế mà tự giác khai với chị phụ trách. Cấm có đứa nào dám khai man.
Trăng lên. Chơi trận giả. Chơi trốn đi tìm, chơi u u. Chán rồi thì ra bờ tường trình đất thấp ở sân kho ngồi hát. Hát í ới những bài đâu đâu rồi ngửa mặt nhin trăng bơi như sương mù. Đã hơn nửa thế kỉ mà đồng dao ngày xưa tôi vẫn nhớ. Hát thế này :
Ông Giẳng ông giăng
Xuống chơi ông Chánh
,
Ông Chánh cho mõ,
Xuống chơi nồi chõ,
Nồi chõ cho vung,
Xuống chơi cây sung,
Cây sung cho nhựa,
Xuống chơi con ngựa,
Con ngựa cho loan,
Xuống chơi bà quan,
Bà quan cho bạc,
Xuống chơi thợ Giác,
Thợ giác cho bầu,
Xuống chơi cần câu,
Cần câu cho lưỡi,
Xuống chơi cây bưởi,
Cây bưởi cho hoa,
Xuống chơi vườn cà,
Vườn cà cho trái,
Xuống chơi con gái,
Con gái cho chồng,
Xuống chơi đàn ông,
Đàn ông cho vợ,
Xuống chơi với chợ,
Kẻ chợ cho vôi,
Xuống chơi cây sòi,
Cây sòi cho lá,
Xuống chơi con cá,
Con cá cho vây,
Xuống chơi ông thầy,
Ông thầy cho sách,
Xuống chơi thợ ngạch,
Thợ ngạch cho dao,
Xuống chơi thợ rào,
Thợ rào cho búa,
Trả búa thợ rào,
Trả dao thợ ngạch,
Trả sách ông thầy,
Trả vây con cá,
Trả lá cây sòi,
Trả vôi kẻ chợ,
Trả vợ đàn ông,
Trả chồng cô gái,
Trả trái cây cà,
Trả hoa cây bưởi,
Trả lưỡi cần câu,
Trả bầu chợ giác,
Trả bạc bà quan,
Trả loan con ngựa,
Trả nhựa cây sung,
Trả vung nồi chõ,
Trả mõ ông Chánh.
Ba hồi chín cốc
Mà bay lên giời
Chúng tôi chơi vui trong cảnh quê thanh bình đến hè năm 1965 thì chấm dứt. Chiến tranh lan đến cả vùng quê khốn khó của tôi. Tuổi thơ tôi và những đứa bạn tuổi thìn , tỵ , ngọ không trọn vẹn. Chúng tôi làm người sớm ngay khi chúng tôi 13 , 14 tuổi.. Đến bây giờ trăng trung thu của chúng tôi thật trong thật đẹp và thơm mùi trái cây vườn nhà. Những đứa trẻ đồng dao cùng tôi ngày ấy có đứa đã về với tiên tổ có đứa tha phương. Còn tôi thì lẫn cẫn nhớ lâu nhớ mới cái ngày xưa heo hút.
MỘt lần. ( khi bố tôi còn sống, tôi đã là Kĩ sư rồi) . Bố tôi bảo, ngày xưa con hay hát ở ngoài sân kho cái bài ông Giăng xuống chơi ấy. Bài ấy đã có một bài hát của ông Phạm Duy hay lắm nhưng bố không dám dậy con hát. Vì ngày đó họ cấm . Hát bài của Ông Phạm Duy thích lắm nhưng sợ vi phạm, sợ hữu khuynh nên bố không kể với con.
Cũng như tôi bây giờ chả ai hát lại bài hát ấy cho con cháu nghe. Chả phải vì bị cấm hát bài của ông Phạm Duy mà là con cái bây giờ nó không thích loại nhạc xa xưa ấy nữa. Già rồi ngửa cổ nhìn trăng gầy heo hắt ngang qua chung cư Hà Nội mà thương.
Bạn của tôi, những ai tuổi như tôi hãy nghe lại baì hát này nhé:
11/9/2019 NTL
No comments:
Post a Comment